Kroatië - Bosnië-Herzegovina - Montenegro

27 juni t/m 23 juli 2012

Na een roerige periode is de rust in het voormalige Joegoslavië weergekeerd. KROATIË ligt op het Balkanschiereiland. Achter de schitterende Adriatische kust een bijzonder en nog onontdekt binnenland met een aangenaam klimaat. Rustige dorpjes en ommuurde middeleeuwse stadjes liggen in een afwisselend mediterraan landschap. Voor de kust liggen talloze eilanden. Bosnië-Herzegovina is sinds 1992 een zelfstandige staat, terwijl Montenegro zich in 2006 afsplitste van Servië-Montenegro.

Woensdag 27 juni Naar Amsterdam

We gaan met Gerda en Carlo naar Kroatië om onze 12,5 jarige vriendschap te vieren. Eerst een paar dagen acclimatiseren in Sukosan, dan een week op een zeilboot en vervolgens rijden we met een huurauto langzaam naar Dubrovnik via allerlei mooie plaatsen en streken. We bezoeken ook Mostar in Bosnië-Herzegovina en Kotor en Budvah in Montenegro. Morgenochtend vroeg vertrekt het vliegtuig en daarom gaan we vandaag al naar Amsterdam. Dat scheelt toch gauw een uurtje slaap.

Donderdag 28 juni Naar Sukosan (Kroatië)

Om 5:00 uur rijdt de taxi voor en we zijn snel op Schiphol, want het is nog erg rustig op de weg. We zijn al ingecheckt voor het eerste stuk naar München, maar dat heeft weinig zin bij Lufthansa. Er is maar één rij: zowel om in te checken als om je bagage af te geven. Er staat dan ook een lange rij, die niet erg op schiet. Wel krijgen we meteen de instapkaarten voor het tweede deel naar Zadar. De rij voor de bagagecontrole is nog veel langer. We slingeren door alle rijen; de Efteling is er niets bij. De vlucht gaat voorspoedig en om 11:30 uur landen we op Kroatische bodem. Het is lichtelijk bewolkt en minstens 15° graden warmer dan in Nederland. We pinnen geld: 2000 kuna voor € 265. We hadden de eigenaar van het hotel gevraagd om ons op te halen en die staat inderdaad op ons te wachten en hij brengt ons naar zijn hotel Matanovi Dvori in Sukosan; slechts een kwartier rijden. Het hotel ligt op 40 meter van de zee en aan de ene kant dicht bij het dorp en aan de andere kant dicht bij de haven. We moeten even wachten tot onze kamers klaar zijn en in de tussentijd zitten we in de schaduw en krijgen grote kannen koel water. We hebben kamers met balkon aan de achterkant, wat lekker rustig is, want de weg aan de voorkant is vrij druk. Ze hebben daar een soort stekker die we samen met een kaartje in het stopcontact steken wat tegen de muggen zou zijn. We zien er een paar zitten, maar later op de avond zijn ze inderdaad verdwenen en we worden niet gestoken. Na een korte siësta wandelen we naar het dorp en kijken wat rond. Het is warm en we belanden al snel op een terras bij een Italiaans restaurant. Een liter Kroatische wijn kost € 11 en smaakt nog goed ook. Bij de tweede fles bestellen twee voorgerechtjes met verschillende hapjes waar we met z'n vieren met een vorkje in zitten te prikken. Lekker. Ik denk dat we dit wel een poosje vol kunnen houden. Bij een plaatselijk restaurantje eten we een hoofdgerecht en nog een fles wijn. Het verbaast ons niet, dat we als een blok in slaap vallen.

Vrijdag 29 juniSukosan

We krijgen een uitgebreid ontbijt en zitten buiten op het overdekte terras. Daarna wandelen we via het strand naar de haven waar we morgen op de zeilboot zullen stappen. Het is een erg grote haven, maar we vinden de juiste pier en de Paulina, 'onze' boot, ligt er ook al. De haven is erg uitgebreid met restaurants, een winkel, veel toiletgebouwen. Het is ondertussen goed warm geworden en langzaam lopen we terug naar de hotelkamer. We drinken veel water en doen een tukje. Later op de middag lopen we door de smalle straatjes van Sukosan. Het is er rustig, alles gaat zeer ontspannen. De jeugd zit te drinken en er zitten verschillende vrouwtjes met zwarte kleding. We eten een lekker citroenijsje. Het is warm. Op een terras in de schaduw gaan we zo zitten, dat we dat hele kleine beetje wind kunnen vangen, dat zo dicht bij het water waait. Zodra je wat verder landinwaarts gaat, is het windstil. Een halve liter bier kost € 2. We eten bij een restaurant met lokale specialiteiten. Boven is een groot overdekt terras waar we aangenaam kunnen zitten. De gerookte ham die we als voorgerecht krijgen, smaakt hemels. Voor € 5 krijg je een grote schaal helemaal vol. Geweldig. Het is een stuk goedkoper dan in Nederland. Voor voorgerecht, hoofdgerecht, wijn, water, dessert en koffie zijn we met z'n vieren € 100 kwijt. Het smaakt allemaal erg goed en de porties zijn ook niet bescheiden. Erg aangenaam allemaal.

Zaterdag 30 juniSukosan, zeilen naar het eiland Zut

Een rustige dag vandaag, want pas vanmiddag om 17:00 uur kunnen we ons melden bij de jachthaven waar we voor een week een zeilboot hebben gehuurd. Tijdens het ontbijt maken we plannen om de dag door te komen. We moeten om 12:00 uur uiterlijk uitchecken. De eigenaar van het hotel had al aangeboden om ons weg te brengen en daar maken we graag gebruik van. Als men hoort, dat dat pas om 16:00 uur hoeft, bieden ze ons aan om onze kamers zo lang te laten houden, want er komen geen nieuwe gasten. Dat is heel erg prettig. Wij gaan naar strand tegenover het hotel, 40 meter lopen. Een deel is met stenen bezaaid, de rest met gras met stenen. Gelukkig staan er overal bomen met de hoognodige schaduw. Zowat iedereen zoekt een boom uit en slechts enkele mensen liggen in de zon. Het is er rustig. Een deel van het water is afgezet en verboden voor boten, zodat men lekker kan zwemmen. Wij lezen in de schaduw een boekje. Er staat een klein beetje wind, waardoor het goed uit te houden is. In de schaduw wijst onze thermometer meer dan 30° aan. Er zitten wel wat grote mieren, die erg kriebelen, maar niet bijten. Tegen half drie gaan we naar onze kamer, douchen, inpakken en een tukje doen. Om 16:00 uur worden we weggebracht naar de haven, naar Asta Yachting, waar wij een zeilboot hebben gehuurd via Sail-Events. We gaan naar het kantoor om alles te regelen. Het is er rustig, we zijn de enigen; wel blijkt onze schipper al de hele middag op de boot te zijn; als we dat geweten hadden, waren we eerder gekomen. Maar 's middags was het in het kantoor wel een gekkenhuis geweest met alle vertrekkende en komende gasten. Onze boot is een Hansa 400 en heet Paulina. We moeten over een smalle loopplank om op de boot te komen. Er zijn drie cabines en twee toiletruimtes. Op advies van onze schipper Alex doen we snel boodschappen, zodat we vandaag nog kunnen vertrekken. Ook dat wisten we niet. Ons was verteld, dat we de eerste nacht in de haven zouden blijven. Er is een supermarkt op het terrein en we vullen een winkelwagen met water, wijn, bier, brood, beleg, snacks, wc-papier, vuilniszakken en een fles travarica, op aanraden van Alex. Dat is de plaatselijke jenever. We varen drie uur op de motor naar het eiland Zut, dicht bij het Kornati N.P. De kortste weg is tussen de eilanden Ugljan en Pašman die met elkaar verbonden zijn met een brug, maar die brug is voor ons te laag. Daarom varen we om Pašman heen. Na een uur of twee zien we een paar dolfijnen die een hele tijd bij ons in de buurt blijven zwemmen. Erg leuk. We nemen er een biertje op, dat al koud is, omdat we dat koud gekocht hebben. Het duurt een tijd voordat de wijn en andere spullen koud zijn in de koelkast. Het is al bijna donker als we bij Konoba Sandra aankomen. Omdat we bij een restaurant liggen en daar gaan eten, hoeven we geen liggeld te betalen. In een fuik in het water zit een enorme kreeft met grote haken. Een geweldig beest. In het restaurant kijken we mooi uit over de boten die er liggen. We zitten daar heerlijk.

Zondag 1 juliZeilen naar Vrulje op het eiland Kornat

Carlo is jarig en hij krijgt cadeautjes. O.a. een fles Jim's Nr. 1 uit Dali die we in het voorjaar uit China voor hem hebben meegenomen. Al voor het ontbijt liggen we in zee die een temperatuur van een graad of 24 heeft. Het water is heel helder en we zien veel komkommers, hele scholen vissen en enorme schelpen die vast staan op de bodem. Kleine visjes springen op uit het water en de grote gaan daar achter aan om ze op te eten. Het is al vroeg warm en er is geen wolk te zien. Voor we om 11:00 uur vertrekken, gaan we nog een keer zwemmen. Dat koelt lekker af. We vertrekken op de motor en als we net onderweg zijn, nemen we een slokje travarica, dat in je in één slok achterover hoort te slaan. Na een uurtje komt er wat wind en kunnen we gaan zeilen. De mannen helpen mee, de vrouwen kijken toe. We vinden het wel wat vreemd, dat al het serviesgoed los in de kastjes staat. Telkens als we overstag gaan, horen we de hele boel schuiven. Als we rustig aan het zeilen zijn, nemen we weer een drankje. Een ontspannen vakantie! We moeten wel oppassen met verbranden. Het gaat heel hard met de hete zon en door de wind heb je dat niet zo in de gaten. Zolang we varen, voelen we wind en zoeken we de schaduw op. Er liggen hier heel veel eilandjes die allemaal deel uitmaken van het Nationaal Park Kornati. In dit gebied komen geen veerponten, dus als je ze wilt bezoeken, moet dat met een eigen boot. Onderweg zien we twee keer dolfijnen. Waar we ze gisteren zagen, zwemmen ze meestal rond; hier zijn ze eigenlijk bijna nooit, volgens Alex. Die maakt er een sport van om andere boten in te halen. We meren af bij de grootste plaats in de buurt: Vrulje met wel een stuk of twintig huizen. Vooraf hebben we een mooie plaats gereserveerd en we leggen pal voor een terras aan. We duiken meteen weer het water in om af te koelen en douchen later aan boord. Eerst met de buitendouche, later de binnendouche, omdat hier geen toiletgebouwen zijn. We gaan eten bij Konoba Robinson en hoeven wederom geen liggeld te betalen, omdat we daar aangelegd zijn. De meeste boten liggen aan de andere kant van de kleine baai, wat dichter bij het dorpje. Het restaurant ligt wat hoger, waardoor we mooi overzicht op de haven en de baai hebben. Carlo trakteert vanwege zijn verjaardag en we eten heerlijk uitgebreid met voorgerechtjes, grote vissen, aardappelen, groente, salades en heel veel wijn. Lekker.

Maandag 2 juliZeilen naar Brbinj op het eiland Dugi

Het is 's nachts erg warm in onze kleine hutten, ondanks dat we alle ramen zover mogelijk open zetten. Het koelt buiten gewoon weinig af. We zwemmen weer voor en na het ontbijt. Het gaat allemaal erg rustig aan en ontspannen. Op de motor varen we Kornati N.P. uit door een slechts zes meter brede doorgang tussen de eilanden Katina en Dugi. Het is druk op het water. Er is weinig wind met een wolkeloze hemel en heel erg warm. We stoppen in Sali, een voor dit gebied groot dorp. We gaan pizza eten en bier drinken. Daarna doen we boodschappen in de plaatselijke supermarkt die zowat voor de boot ligt, zodat we niet veel hoeven te sjouwen. De eindplaats voor vandaag is Brbinj, een gehucht met wat huizen en een restaurant. Het liggeld is 264 kuna omdat we aan de kade liggen. Als je buiten het dorp voor anker gaat, is het een stuk goedkoper. Maar dan moet je wel roeien als je naar het dorp wilt. Naast ons liggen drie identieke luxe motorjachten met daarop zes mensen die alles samen doen. Aan het eind van de middag zetten ze op de kade een opklaptafel neer waaraan ze staande een liter drank (sangria?) drinken. Dan klappen ze de tafel weer in, wat ze heel veel moeite kost, en gaan weer aan boord. Het is erg warm en niemand heeft veel puf om wat te doen. We zwemmen wat en hangen wat rond. We eten bij Antonio en we houden het rustig. We drinken vooral veel water. 's Nachts slapen we allemaal slecht door de hitte en de vele muskieten die er zitten. Het is bijna volle maan.

Dinsdag 3 juliZeilen naar Molat op het eiland Molat

We halen een paar extra flessen met zeven liter water, want het belooft weer een erg warme dag te worden. Zelfde als gisteren: zwemmen, ontbijten, zwemmen, boot klaar maken en om half 11 vertrekken we. Eerst weer op de motor, later zeilen. Op het achterdek hebben we het zeil gespannen om daar in de schaduw te kunnen zitten. Maar dan zit je uit de wind. Voorop zit je lekker in de wind, maar moet je meer moeite doen om in de schaduw te blijven. We hebben het er maar druk mee. Het is vandaag redelijk zeilweer; de wind had nog wat harder gemogen, maar we klagen niet. Doordat er wat wind staat, lijkt het alsof het wat minder warm is, maar dat is het eigenlijk niet. We zeilen een heel stuk tot Molat-eiland, naar het dorpje Molat. We liggen in de haven aan de kade, maar er is geen water, geen elektriciteit en geen toiletgebouw. Vanwege het ontbreken van de eerste twee betalen we minder liggeld. Het kost nu 180 kuna. Van dat ontbreken van toiletgebouwen snappen we eigenlijk niets, want wat moet je dan? Aan boord is wel een wc en douche, maar die loost direct in het water. De enige mogelijkheid is om ergens wat te gaan eten of drinken en daar naar de wc te gaan. Maar waar wij gaan drinken, is ook geen water en is de wc afgesloten. Als er geen andere mogelijkheid is, houden we het op tot open water en gaan dan op de boot naar de wc. In Molat stikt het van de muskieten en we gaan in de plaatselijke supermarkt op zoek naar spray. Dat hebben ze niet; wel van die dingen die je in het stopcontact moet steken, maar als er geen elektriciteit is, heb je daar ook niets aan. Op het terras drinken we biertjes: ‘gewone’ biertjes zijn een halve liter; 30 cl is een kleintje. Gerda vraag het personeel om muskietenspray en die komt meteen met een spuitbus aanzetten. We sluiten alle ramen aan boord en spuiten de boel onder. Even later liggen er talloze lijkjes in de boot. We zetten de ramen weer open vanwege de lucht en slapen vrij goed wegens het ontbreken van gezoem. Wel is het soms zo warm, dat het zweet in straaltjes van ons af loopt.

Woensdag 4 juliZeilen naar Silba op het eiland Dugi

's Morgens komt een kleine bestelauto op de kade waar we vers brood kunnen kopen. Dat is lekker handig en we maken er meteen gebruik van. Vandaag is het wat bewolkt, vochtig klam, geen wind en we varen de hele dag op de motor nog wat verder naar het noorden. Onderweg zien we een in 1993 gezonken schip, dat nog half boven water uitsteekt. We komen vroeg in Silba aan dat op het eiland Dugi ligt; zo rond 13:30 uur. Ook hier geen water, elektriciteit en toiletgebouw. Havengeld 240 kuna. We kunnen wel doorvaren naar Premuda, maar daar kunnen we niet in een haven liggen en zouden we voor anker moeten gaan. Wat inhoudt, dat als we aan land zouden willen, we zouden moeten roeien. En daar hebben we geen zin in. Dus we houden het lekker rustig vanmiddag. We eten een hapje, drinken een sapje, lezen een boek en gaan aan het eind van de middag het dorpje bekijken. Het is een wat groter dorp met verschillende terrassen en restaurants. We eten zoals gewoonlijk lekker buiten en vandaag houden we het rustig zonder voor- en nagerecht. We zitten bij een restaurant wat verder uit de kust. Vlakbij de haven drinken we nog een biertje en zien de volle maan als een rode bol opkomen. Hij klimt snel omhoog langs de donkere lucht en wordt dan weer 'gewoon' geel. Wel hangt er een grote gloed omheen. De boot ligt dit keer met de neus naar voren waardoor de loopplank vreemd scheef staat. Daar zijn we niet echt blij mee. Maar we redden het zonder in het water te vallen en we sluiten de avond af met een borrel aan dek. Naast ons ligt een boot vol met Zweden die de hele avond al zitten te zuipen. Als wij naar bed gaan, doen zij dat gelukkig ook. Zowel de Zweden als de mensen van de boot aan de andere kant hebben volgens ons weinig benul van zeilen. Ze weten niet eens aan welke kant van het touw ze moeten trekken en dat touw binden ze vervolgens zo vast, dat het bij de eerste de beste wind los zou raken. Ze hebben mazzel, dat er geen wind is.

Donderdag 5 juliZeilen naar Sutomišcica op het eiland Ugljan

Na het ontbijt duiken we de zee is om af te koelen. Het water is heerlijk verfrissend. Het is ook erg helder en we zien veel vissen. Het is weer warm vandaag en er staat weer geen wind. We drinken koffie op de kade voor we vertrekken en zien verschillende mensen met streepjestruien en -jurken. Soms lopen die streepjes helemaal niet door aan de zijkant, wat een erg lelijk gezicht is. Een moeilijk lopende vrouw heeft wel een doorlopend streepje, maar zij zelf loopt niet door. We varen op de motor naar het zuiden, weer richting Zadar. We halen de achterkap van de boot omlaag om meer wind te vangen. Zo kunnen we in de wind en in de schaduw zitten. Zeilen is er niet bij. Wel weer een paar dolfijnen. Altijd leuk. We dobberen rustig verder. Toch verandert het weer en kunnen we 's middags nog drie uur zeilen. Dat gaat vrij rustig, want erg veel wind is er niet. Martijn en vooral Carlo nemen het roer over. We overnachten in de grote haven van Sutomišcica op het eiland Ugljan. Er is water, elektriciteit en een groot, schoon toiletgebouw. Het liggeld is wel hoog: 450 kuna voor een nachtje. Maar we maken wel uitgebreid gebruik van de faciliteiten. We laten ons het koude bier op het terras goed smaken en eten later in het bijbehorende restaurant waar ze een lam aan het spit hebben klaar gemaakt. We bestellen dat allemaal en we krijgen een hele grote schotel met veel vlees. Lekkere rode wijn er bij. Op het achterdek van de boot borrelen we nog wat na. De plaatselijke bevolking is overal uiterst vriendelijk en je krijgt een grote glimlach als je een woordje Kroatisch tegen ze spreekt. Vlak bij ons ligt een enorm jacht; op de bovenste verdieping zitten een paar mensen die zich laten bedienen.

Vrijdag 6 juliZeilen naar Kukljica op het eiland Ugljan

We hebben besloten om vanavond in een baai voor anker te gaan liggen en daarom doen we eerst boodschappen, zodat we zelf kunnen koken. Vandaag is het maar een klein stukje en we vertrekken daarom wat later. Eerst drinken we nog koffie in een restaurant aan de haven en doen wat boodschappen. Voor de verandering staat er een behoorlijke wind. Windkracht vijf tot zes. Hebben we op de laatste dag toch nog goed zeilweer. De boot ligt soms wel heel erg schuin in het water en dat vinden we wel leuk. Dicht bij brug tussen Ugljan en Pašman hadden we willen ankeren, maar de hoge golven maken dat niet mogelijk. We varen naar Kukljica op het eiland Ugljan en gaan weer in de haven liggen. Kosten voor het liggeld bedraagt 360 kuna; er is water en elektriciteit en een klein toiletgebouw, dat echter nogal een eind weg ligt. Toch gaan we even douchen en naar de wc. We maken pasta carbonara en drinken er de nodige biertjes en wijntjes bij. Na het eten lopen we een rondje, we liggen midden in een dorp, en eten een ijsje. Dat is echter niet lekker. We proeven nauwelijks dat het citroenijs is. In Sukosan was dat veel lekkerder. Op een boot even verderop zit een groepje oude mannen luidkeels Kroatische liederen te zingen. Klinkt heel gezellig. Meestal varen de zeilboten de voorlaatste dag terug naar Sukosan, omdat deze 's morgens om uiterlijk 9:00 uur gecheckt moeten zijn. Alex, onze schipper, vindt dat maar niks en daarom liggen we de laatste avond op het eiland Ugljan tegenover Sukosan. Je hebt nu nog het gevoel weg te zijn; in Sukosan is het afgelopen. Vanuit de jachtclub wordt er gebeld of er problemen zijn, maar die zijn er gelukkig niet.

Zaterdag 7 juliZeilen naar Sukosan, naar Zadar

Vroeg op om het laatste half uurtje naar Sukosan te varen. We pakken alles in, gooien vuilnis weg, tanken 55 liter brandstof (560 kuna), laten de boot inspecteren, checken uit, nemen afscheid van Alex en gaan op het terras van de haven ontbijten. Totaal hebben we 310 kilometer gevaren. Het is net negen uur en we kunnen pas om 12:00 uur in ons appartement in Zadar. Alle tijd dus. We krijgen gebakken eieren met vlees, een grote schotel met rauwe ham, kaas en olijven. Lekker. Om 10:30 uur zijn we het zat en nemen een taxi naar Zadar. We hebben een appartement in de oude stad; drie hoog zonder lift. De eigenares woont hier normaal, maar verhuurt het in de zomer. Ze zijn nog aan het schoonmaken, maar we mogen wel direct naar binnen. Dat is wel erg prettig. Het is een beetje oubollig, maar erg leuk om in zo'n appartement midden in de oude stad te zitten. We frissen ons wat op en gaan de stad in. Overal terrasjes, winkels, restaurants en toeristen. Het is weer even wennen, al die mensen. In de meeste straatjes is het erg warm, in sommige waait een heerlijk briesje. We kopen wat water, wijn en bier en zetten dat koud in de koelkast. Aan het eind van de middag drinken we eerst 'thuis' een biertje voordat we de stad in gaan. We slenteren wat rond en belanden op een terras aan zee met een heerlijk koud biertje. Daarna eten we ergens achteraf. Op de drukste pleinen staan hele kleine tafeltjes die bovendien erg dicht op elkaar staan. Daar hebben we niet zo'n zin in. Wij eten lekker in een tuin; heerlijk rustig en heel erg lekker. En nog goedkoop ook. We zijn € 15 p.p. kwijt. In het straatje van het appartement belanden we op een terrasje. Het is er vrij vol en er lopen heel wat mensen langs. We geven op iedereen commentaar en letten vooral op de al dan niet doorlopende streepjes.