Vrijdag 13 septemberTrans Mongolië Express

Het was vannacht niet zo koud als gisteren. Martijn had een extra dikke deken, maar kreeg het warm. Goed voor zijn verkoudheid, zullen we maar zeggen. Het is buiten bewolkt en soms zien we een spat regen. De trein beweegt nogal en het schrijven gaat niet zo goed. Het is bijna niet meer te lezen.
We zien nog steeds bomen en het is hier al duidelijk meer herfst dan gisteren. De bomen worden soms afgewisseld met weiden, heel soms een dorpje, een plas of een rivier.
In Ishim (2.437 km) is de volgende stop, waar weer volop wordt gehandeld. De plaatselijke bevolking holt heen en weer tussen de handelaren om te zien wat er te koop is. Er wordt veel gekocht.
We ontbijten lekker met de broodjes van gisteren. We hebben twee soorten: een met wat kaas er op en waarvan we hopen dat er ook nog wat kaas in zit en gewone witte bolletjes. Het broodje met kaas bevat alleen maar brood en het andere is gevuld met een soort zuurkool. Samen met de tomaten en de kaas (van onze eigen kaasboer in Utrecht) en wat mosterd smaken ze meer dan uitstekend.
Er weer verzetten we de klok: Moskou-tijd +3. Het is een lui leventje in de trein. Je hoeft alleen maar te beslissen of je koffie gaat maken, gaat eten, lezen of slapen. Aan kaarten komen we niet toe.
De volgende stop is in Omsk, welbekend van de trojka van Drs. P (2.712 km). Het is een miljoenenstad maar toch is er een drukke handel op het station. Wij kopen een brood voor 10 roebel en een stuk worst voor 15. Ook twee bakjes met noedels waar alleen warm water bij hoeft voor noodgevallen. We wurmen ons door al die mensen die toch wel erg snel moeten beslissen of ze iets willen kopen. Een jas passen gebeurt nog wel, de rest wordt op het oog gekocht. Ze hebben daar ongetwijfeld kijk op. Het is koud buiten, maar het regent niet. Er staat een fris windje. Binnen in de coupé wordt het er ook niet warmer op. De mensen op de gang blijven op en neer lopen. Nu komen de Fransen weer langs, een groep van zo'n dertig - veertig man die in de eerste klas coupé zit, maar hier komt eten, want dit is de enige restauratiewagen in de trein. De hele groep tegelijk. Het lijkt wel of zij Moskou-tijd aanhouden, want ze gaan op steeds gekkere tijden eten. Nou moet ik zeggen, dat we zelf af en toe ook niet meer weten hoe laat het nou echt is. Het boekje waarin dit vermeld staat, is tegenstrijdig. Het maakt ook niet echt wat uit.
Vanwege de kou nemen we zovast een glaasje whisky met als borrelhapje belegen kaas met mosterd. Carlo komt later terug met een fles wodka die we natuurlijk ook uitproberen. We eten weer in de restauratiewagen. Het is verbazend hoe weinig mensen hier eten. Als het er tien op een avond zijn, is het veel. En dat op zo'n enorme trein. De Mongolen, Russen en Chinezen zullen het wel te duur vinden en de Nederlanders in ons treinstel hebben zelf alles meegenomen. Tot borden en een afwasteiltje toe! Maar het smaakt prima, het is niet duur en we worden er niet ziek van. Erg veel toeristen zitten er trouwens niet in de trein; het zijn het meest handelaren. Tijdens het eten stoppen we in Barabinsk (3.040 km). Op het perron is het het drukst tot nu toe. Wat een gedrang en gehandel. Enorme (illegale) omzetten worden er gedraaid. Het zal wel erg goedkoop zijn, want anders kun je je dit niet voorstellen. Alsof er in de plaats zelf helemaal niets te koop is. Duizenden mensen staan op het perron te wachten tot de trein binnenkomt. Ook in de trein probeert men te handelen.
We zijn wat afstand betreft zo'n beetje op de helft naar Mongolië. Het is koud en we maken een kruik van de waterfles om warm te worden. We doen de deur naar de gang dicht en alle lampen aan. Alle beetjes helpen, nietwaar. We nemen nog maar een neut. En na een tijdje is het zelfs behaaglijk (nou ja) in de coupé. We repareren het raam naar buiten, zodat die 's nachts niet meer kiert en koude wind naar binnen laat. Tijdens de laatste stop is het buiten ineens weer een stuk warmer. Vreemd.

Zaterdag 14 septemberTrans Mongolië Express

Het was dan ook warm vannacht en we zitten weer in T-shirts. Buiten is het nog wel bewolkt, maar het zijn geen regenwolken meer. Soms komt er zelfs een waterig zonnetje door. Deze temperatuur vinden we een stuk beter en hopelijk blijft dat zo. We lopen heel de trein door naar achteren om een foto te maken van het uitzicht. In Krasnayarsk (4.098 km) stoppen we weer. Lekkere temperatuur buiten. We gaan een trap op zodat we een mooie overzichtsfoto kunnen maken. We zien de oude brug over de Yenisei-rivier uit 1890. Deze heeft in 1900 op de Wereldtentoonstelling in Parijs de gouden medaille gewonnen. Wij rijden over de nieuwe brug uit 1999. De klok gaat weer een uur vooruit: Moskou-tijd +4. Dat gaat eigenlijk wel lekker op deze manier, want zo hebben we totaal geen last van het tijdsverschil. We gaan brunchen met brood, plaatselijke kaas, tomaten en een dunne smeerleverworst, ook van hier. Smaakt prima. Het wordt mooi weer: de zon gaat schijnen en blijft de rest van de dag. Er vliegen veel roofvogels die op zoek zijn naar muisjes.
In Hanskaya (4.375 km) is het weer druk, maar er zijn geen tomaten te koop en alleen lauw bier. Dus blijft het bij brood en worstenbrood en worst. Het bier halen we uit de restauratiewagen, waar het zoals gewoonlijk vol zit met Mongolen die aan het kaarten, schaken en roken zijn. En voor de laatste keer (voorlopig) zetten we de klok een uur vooruit: Moskou-tijd +5 = Ulaan Baatar-tijd = Peking-tijd = Nederland-tijd +7. Op het volgende station, Nizhneudisnk (4.680 km), zijn er wel tomaten en komkommers. De mobiele telefoon vindt geen netwerk, zodat we Elvira niet kunnen feliciteren met haar verjaardag.

Zondag 15 septemberTrans Mongolië Express

Als we wakker worden, rijden we langs het Baikalmeer, het grootste, diepste en koudste meer ter wereld. Af en toe rijden we door een tunnel en net als we een foto willen maken, komt er weer zo'n lange trein langs. Bij de korte stop in Seyudyanka biedt men vissen te koop aan. Hoe kan het ook anders met zo'n plas voor de deur. Er staan meer dorpjes en alle huizen hebben een tuintje waarin men z'n eigen groente verbouwt. Het weer is zonnig, maar wel wat frisser dan gisteren. Veel herfstkleuren. Later op de dag wordt het weer warmer. Uit het bagageruim voor onze coupé komen honderden doucheslangen. Als ontbijt hebben we lekker brood, tomaat, komkommer, worst en hardgekookte eieren, die we in de trein hebben gekocht. De hele dag komen er kranen langs, dozen met pepermuntjes en Goudse kazen.Ulan-Ude (5.642 km) is de laatste echte stop voor de grens met Mongolië. Er mag hier niet gehandeld worden op de perrons en er is slechts een klein winkeltje waar iedereen wat wil kopen. Gelukkig zijn we een van de eersten en Lia doet inkopen terwijl de rest buiten op wacht staat om te kijken of de trein er nog staat. We weten nooit hoe lang een stop gaat duren en er wordt geen vertreksignaal gegeven. De trein vertrekt wel erg langzaam, zodat je er nog makkelijk in kunt klimmen. We kopen brood, yoghurt, water en een wat vreemd uitziende worst. Veel meer keus is er niet. We drinken koffie en thee met koekjes, lezen en kijken naar buiten. Het gesleep op de gang duurt voort. Nog tweehonderdvijftig kilometer te gaan naar Mongolië. Het is lekker warm buiten: de thermometer geeft 27º aan. We bestuderen het schema van de trein dat Moskou-tijd aangeeft en we blijven voortdurend rekenen. Wij hebben ook een schema dat niet helemaal klopt, maar toch een goede indruk geeft. Alleen het tijdstip van aankomst verschilt nogal. Blijkt dat men, eenmaal in Mongolië, overgaat op de Mongoolse tijd. Tot nu toe houdt men Moskou-tijd aan.
Er komen weer kranen langs.
Het landschap is erg veranderd. Waren het eerst hele kale vlaktes of bomen; nu zijn het vlaktes met struikjes: de taiga. De bodem is bedekt met gras, dat geel verdord lijkt en de struikjes zijn groengeel en rood door de herfstkleuren. Tegen de blauwe lucht steken ze mooi af. We tekenen voor dit weer voor de rest van de reis!
Om 18:40 uur komen we bij de Russische grens aan. Er staat aangekondigd dat het tweeënhalf uur gaat duren en we maken ons op voor een lange zit. Eerst mogen we nog even het perron op waar het erg leeg is. Achter een hek ontdekt Carlo een barbecue, gaat er heen en koopt een paar stukken kip met saus en een fles wodka. Hij krijgt het mee in krantenpapier en in de trein zitten wij heerlijk te schransen. Het smaakt geweldig. De andere Nederlanders durven er niet aan… Dan komt de douane. Alle ramen moeten dicht, zodat het binnen flink warm wordt. Dan worden paspoorten opgehaald die we een hele tijd later weer terugkrijgen. De coupé wordt doorzocht en ook de ruimte op de gang waar eerst de douchekoppen ingezeten hebben. Dan volgt controle van de briefjes die we in hebben moeten vullen en even later de inname daarvan. De Russische restauratiewagen wordt ertussenuit gehaald, terwijl de Mongoolse er pas in Ulaan Baatar aankomt. Alles bij elkaar duurt het maar liefst bijna vier uur. We zijn het goed zat. En dan komt zo meteen de Mongoolse grens nog. Zodra de trein rijdt, rent iedereen naar de wc die de hele tijd afgesloten is geweest. Een minuut of twintig rijden we in niemandsland en dan komen de Mongolen hollend aan boord. Er wordt aan de noodrem getrokken en mensen die uit het raam kijken, zien dat er allerlei pakken de trein uit worden gegooid. In het donker kunnen we niet veel zien. Tegen kwart voor twaalf 's nachts zijn we aan de grens en moeten we weer allerlei briefjes invullen. In de tussentijd was de wc weer gesloten en we zijn de sleutel gaan halen, die we wel mee kregen, gelukkig. We moeten weer één voor één op de gang gaan staan en er wordt gezocht naar verstekelingen. We zien ook iemand met handboeien aan. De meeste duistere zaakjes vinden hier plaats. Pas om 1:20 uur vertrekken we en we zetten de wekker zes uur later, omdat de trein er zeven uur over zal doen.