Vrijdag 2 maartNaar Dali

Het regent. Dát hebben we niet besteld! Het is ook koud. Brr.
We ontbijten ergens met een bak noedelsoep voor € 0,60 p.p. Lekker pittig, omdat men hier (nog) niet weet, dat toeristen niet zó heet eten. Bijna alle toeristen slaan deze plaats over en rijden over de snelweg van Dali naar Lijiang.
Er is vandaag weekmarkt die langzaam op gang komt. De straat daar naar toe is opengebroken en we lopen door de gladde vette rode klei die aan onze schoenen blijft hangen. Tegen tienen komen de meeste verkopers pas aan. Er worden vooral groente, kippen en (delen van) varkens verkocht. In een teiltje grijnst de net onthoofde kop van een varken ons toe.
Om half elf gaan we terug naar het hotel en zien de chauffeur al zitten. Mooi, hoeven we niet tot 11:00 uur te wachten voor we naar Dali vertrekken. Onderweg zien we hoog in de bergen de sneeuw liggen.
Het verkeer is, zoals altijd, een puinhoop. Iedereen doet maar wat. En vooral wat hij zelf wil. Voetgangers lopen zo de weg op zonder op of om te kijken. We maken regelmatig een noodstop. Auto's of kleine karretjes rijden ook zo de weg op en zetten hun voertuig zo voor je neus, terwijl wij toch een flinke vaart hebben. Van getoeter of boze opmerkingen kijkt niemand op of om. Men is de onschuld zelve en men is zich van geen kwaad bewust.
Het blijft de hele dag regenen. Niet zo leuk. In de bergen zien we steeds meer verse sneeuw verschijnen. We logeren in Jim's Tibetan Hotel waar we een driepersoonskamer (met twee slaapkamers) hadden besteld. We krijgen die ook, maar daarnaast nog een extra tweepersoonskamer. Wij vinden dat natuurlijk prima. De kamers zijn smaakvol, Tibetaans ingericht met veel hout en mooie foto's van minderheden aan de muur. Het hotel is verder leeg.
We lopen de oude stad in onder de oude stadspoort door. Ook hier is de straat opengebroken. Overal waar we geweest zijn, wordt volop gebouwd. Het is er verschrikkelijk toeristisch. Grote groepen Chinezen lopen achter elkaar achter een gids in klederdracht en een bord met nummer. De toeristen dragen een kaartje om de nek met datzelfde nummer en de ene groep draagt oranje hoedjes, de andere witte petjes, enz. Er zijn meer toeristen dan in Lijiang. Daar kwamen ze vooral tegen het eind van middag. Hier zijn ze vroeger en we weten niet hoelang ze blijven.
We (de vrouwen) kopen een paar sjaals (we kunnen het niet laten; ze zijn zo goedkoop (€ 1,75 per stuk zonder afdingen)), terwijl Martijn rustig op ons wacht. We kopen bij de super water en wat chocoladebrood en gaan terug naar het hotel, omdat het steeds harder gaat regenen. We trekken droge kleren aan en drinken in het café, waar het zowaar warm is en alle deuren dicht, warme chocolademelk, bier en 'Jim's zelfgemaakte number 2'. 'Number 1' van 35% proberen we later nog wel een keer. Twaalf jaar geleden zijn we daar erg dronken van geworden. 'Number 2' bevat slecht slechts 15% alcohol en lijkt meer op wijn. Lekker. We sturen een foto van 'number 1' naar Carlo en Gerda (die waren er twaalf jaar geleden bij en toen is onze vriendschap ontstaan).
We willen 's avonds naar Jim's Peace Café om wat te drinken en te eten. Maar het is gesloten en het staat te huur.

Zaterdag 3 maartDagtocht Erhai-meer

Het heeft de hele nacht geregend en dat terwijl het hiervoor vier maanden droog is geweest. 's Morgens is het ook droog en de zon komt te voorschijn. Gelukkig maar.
We maken vandaag een dagtocht naar het Erhai-meer met Jim als gids. Dat is een Tibetaanse hippie die met Henriette is getrouwd. Met een zeer ruim busje worden we eerst naar Xizhou gebracht waar we de markt onveilig maken. Iedereen staart ons aan en na. Er lopen vooral Bai-mensen en de vrouwen dragen een soort hoed met een rand van draad en daar weer een netje overheen. Het is een markt met gewone huishoudelijke dingen en groente en fruit. Leuk om even te bekijken. Een Yi-vrouw draagt een gekleurd randje met daarop een grote zwarte hoed. Heel apart.
Jim laat ons een paar oude huizen zien, waar nog een paar stukjes klei in de uitgesneden houten holtes zitten. Die werden er tijdens de Culturele Revolutie ingestopt om ze aan het zicht van de vernielers te onttrekken. Dat is gelukt en we zien oud hout en oude tekeningen. Bij veel huizen hangen rode verticale stroken naast de huisdeur. In dat geval zijn er geen sterfgevallen. Hangen er witte stroken dan is één van de ouders overleden, bij groen een grootouder jonger dan 80 jaar en bij blauw een grootouder ouder dan 80 jaar. Deze stroken blijven een jaar zitten en daarna worden het weer rode. Alle huizen hebben bij de ingang een verhoging van zo'n 20 centimeter, waar je overheen moet stappen als je naar binnen wilt. Dat is om het geluk binnen te houden.
Met een paardenkar rijden we een stukje door de velden. Er wordt vooral koolzaad, tuinbonen, knoflook en graan verbouwd. Op de achtergrond zien we bergen met sneeuw en wolken om de toppen.
We vallen weer eens met onze neus in de boter: gisteren heeft Jim gehoord, dat er vandaag aan de andere kant van het Erhai-meer een soort festival is. Hij heeft meteen ons programma aangepast en we varen met een grote privéboot in een uur naar de overkant. Jim heeft voor een warme lunch gezorgd en heeft van die warmhoudbakjes die met z'n vieren aan elkaar vastgeklemd worden. We eten de lunch in de boot op.
In Wase klimmen we in een open truckje, dat ons naar Guangyi brengt. Het is hier vandaag 11 februari volgens de Chinese maankalender en dan worden er Boeddhabeelden van de ene tempel naar een andere gebracht. Dit gebeurt slechts eenmaal per jaar. In de tempel staan oude en hele oude vrouwen te zingen en daarbij kloppen ze met stokjes op houten instrumentjes. Ze zijn zeer feestelijk aangekleed en dragen prachtige kettingen op de rug en rijk versierde tasjes. In die tempel staan ook de Boeddhabeelden die straks gedragen gaan worden. We worden naar een andere tempel er achter geloodst en zien mooie altaren met beelden. We gaan terug naar de ingang van de eerste tempel. Er komt een meterslange felgekleurde draak aan lopen en nog meer zingende vrouwen. Voor de tempel staan houten karren met houten wielen. Daarop staan versierde stoelen waar de beelden op komen te zitten. Nadat vuurwerk is afgestoken, komen de beelden naar buiten. Ze worden door jongemannen gedragen en er wordt niet echt zachtzinnig mee omgesprongen. Ze dragen kleedjes en worden in de versierde stoelen gehesen die op de karren staan. Sommige beelden worden door vier mannen op draagbaren gedragen. De karren worden door een man of tien met dikke touwen voortgetrokken naar de tempel in Xiaocheng, het volgende dorp, dat niet ver weg ligt. De oude vrouwen lopen in de stoet direct na de karren. De voorste draagt een blad met allerlei offers. Wij lopen direct daarna. Een kar blijft steken in de modder en soms moeten ze door grote plassen getrokken worden. Als de mannen Jim en Martijn zien, zijn die meteen de klos en moeten mee helpen trekken. Dwars door plassen en soms moeten ze versnellen om een kleine helling op te kunnen. Het is zwaar werken.
Bij de andere tempel staat de draak te wachten en als alle karren aangekomen zijn, verdwijnt alles de tempel in en is het festival voor de omstanders afgelopen.
Er zijn geen andere toeristen; ook geen Chinese. Wij vonden het een heel bijzondere gelegenheid. Jim ziet dit pas voor de tweede keer en is bang, dat over tien jaar dit niet meer zal gebeuren. We zien alleen maar oude mensen meedoen. De jeugd staat wel te kijken, maar doet niet mee. Ze trekken wel de karren met de beelden.
Ondertussen spettert het een paar druppels, maar daar blijft het gelukkig bij. De temperatuur is niet verkeerd. Hier een videoverslag.
We lopen een klein stukje door en komen bij een familie die een boerenbedrijf heeft. De vrouw heeft vroeger bij Jim gewerkt en is na haar trouwen daar mee gestopt; geheel volgens de traditie. Met het open karretje rijden we terug naar de boot en varen we naar Dali. Wij maken een stop bij de drie pagodes die voor de besneeuwde bergen staan. Die zien we een beetje; de bovenkant ligt in de wolken. We gaan niet naar binnen, want dat kost maar liefst 128 yuan en dan heb je nog kans, dat als je in de pagodes naar boven wilt, je extra moet betalen. Wij kennen ondertussen de Chinezen.
We eten in Jim's hotel en bestellen o.a. sweet-and-sour garnalen en jakvlees. Ook hebben ze zowaar echte witte wijn. Ze vertellen, dat die niet koud staat, maar het is binnen zo fris, dat hij op de juiste temperatuur is. En hij smaakt ook nog goed. Na het diner kruipen we op de kamer om de kachel en warmen we op met Jim's nr. 1. Die krijgen we in hele leuke kleine karafjes en we krijgen en porseleinen glaasjes ter grootte van een vingerhoed bij.
De elektrische deken doet ook weer goede zaken.

Zondag 4 maartDagtocht Weishan

Met Henriette maken we een dagtocht ten zuiden van Dali naar Yi-gebied. Eerst bezoeken we een klein dorpje waar oude huizen staan. Vaak er is een groot gebouw met een binnenplaats waar verschillende families wonen en ook het vee. Er wonen voornamelijk oude mensen en kleine kinderen. De schoolgaande jeugd zit door de week op een soort internaat, omdat hier geen school is en er ook geen bus rijdt. De jongere werkenden trekken naar Dali. De vrouwen dragen hele mooie kleding met op hun hoofd een kunstig gevouwen zwarte doek die een paar decimeter omhoog staat. Vaak zijn die versierd met allerlei kleurige motieven. Ze dragen er gekleurde geborduurde schoentjes bij.
In Dianzhong lopen ook een paar van deze vrouwen op de markt. Henriette vindt het er erg rustig en er zijn weinig klederdrachten te zien. Dat schijnt de laatste jaren hard achteruit te gaan. Er groeit veel en er is hier in de buurt veel water.
De boeddhistische tempel in Huiming is een arme tempel. Er woont slechts één mevrouw die de boel een beetje onderhoud. Men is op dit moment wel met een paar man bezig om hem wat op te knappen voor één of ander feest volgende week, wanneer veel boeddhisten uit de buurt hier komen. Wij worden ook uitgenodigd, maar dan zijn we helaas weer in Nederland. Er staan verschillende tempels achter elkaar en in een daarvan zijn alle wanden gevuld met Arhatbeelden. Beelden van allerlei soorten mensen waarbij hun capaciteiten uitvergroot zijn. Zo is er eentje met hele lange benen, een met een meterslange arm en een met meterslange wenkbrauwen. Doet ons een beetje aan de Bamboetempel bij Kunming denken.
Omdat de markt niet zo druk was, hebben we wat tijd over en rijden we naar Weishan. Het kleine oude centrum lijkt heel veel op Huili in Sichuan. Aan de uiteinden van de straat staan stadspoorten en daartussen ligt een mooie straat met hele oude lage huisjes. In vele zijn winkeltjes gevestigd, die gewone goederen verkopen. Weinig toeristische dingen. Op de stoepen zitten hele groepen mensen te kaarten, te dammen en te mahjongen. Het straalt rust en ontspanning uit. Bij een groot huis kijken we binnen. De familie was vroeger erg rijk, maar tijdens de Culturele Revolutie is veel vernield. Er zijn wat oude tekeningen over, maar het huisraad is van ná die tijd. Wel heeft men geprobeerd om het in oude stijl terug te brengen en is daar aardig in geslaagd. Veel mooie, bijzondere stoelen en tafels. Erg mooi.
De meeste mensen zijn hier Yi, maar we zien ook een paar Miao-vrouwen met mooie tulbanden. En zowaar één buitenlandse toerist.
Terug in Dali lopen we het oude centrum in en zien aan de rand hele rijen bussen staan. De (Chinese) toeristen worden met bosjes tegelijk in elektrische karretjes gestopt en in het centrum gedumpt. Er zit een enkele niet-Chinees op een terrasje.
We kopen wat brood voor de busreis van morgen. Bij een kraampje op straat wijzen we bij een mevrouw verschillende dingen aan. Alles gaat in één zak en wordt dan gewogen. Er gelden eenheidsprijzen. Alleen wil deze mevrouw niet wegen en wil 12 yuan voor de hele zak hebben. Wij weten ondertussen echter beter en gaan naar de buurman, waar we voor ongeveer hetzelfde 3,2 yuan betalen.
Het is vandaag warmer dan gisteren en er staat ook geen wind. Daarom eten we in een kraampje op straat met een open voorkant. We bestellen grote garnalen, biefstuk met pepers en courgettes. Lekker.

Maandag 5 maartNaar Kunming

Als we wakker worden, schijnt de zon al en als we een blik naar buiten werpen, zien we de bergen onbewolkt liggen. Daarom lopen we na het ontbijt het centrum weer in om wat foto's daarvan te maken met roze bloesembomen op de voorgrond. Het stikt er al van de bussen die toeristen uitspuwen en die allemaal met de meisjes in klederdracht op de foto willen.
Om 10:00 uur zouden we opgehaald worden om naar de bus gebracht te worden. Dat wordt echter 10:15 uur en de chauffeur moet zich haasten om ons op tijd af te kunnen leveren. We moeten in de nieuwe stad zijn en daar is het erg druk met het verkeer. Op verschillende plaatsen zit het, zoals gewoonlijk, weer eens helemaal vast. Hij belt voor de zekerheid maar even naar de bus en we komen om 10:45 uur aan; het tijdstip dat de bus zou vertrekken. Hij is gelukkig nog niet weg en we blijken niet eens de laatsten. De bus is lang niet vol. Over de snelweg rijden we in 4,5 uur naar Kunming.
Onderweg maken we een stop en Henriette had ons al gewaarschuwd om tijdens de rit niet te veel te drinken, omdat er geen wc aan boord is en de wc bij de stop waarschijnlijk niet al te fris. Als zij dat zegt, dan weten we wel hoe laat het is. We hebben een mooie verzameling foto's van wc's onderweg.
Het valt mee met de wc's. Wel moeten we op de terugweg door de supermarkt. Henriette had al verteld, dat ze slingerend door alle paden werd geleid en dat ze bang was om de bus te missen. Bij de super staan twee vrouwen die iedereen door de winkel sturen, ons ook, maar wij willen ze niet begrijpen en lopen via de ingang weer naar buiten. Ze houden ons niet tegen.
Voor 30 yuan nemen we een taxi naar hotel Camellia. We krijgen kamers met ieder twee grote kingsize bedden. De andere kamers zijn ook wel goed, maar daar schijnen de bedden erg hard te zijn. De weg voor het hotel is opgebroken; er wordt een metro gebouwd. Eigenlijk is de hele oude wijk zo'n beetje afgebroken en is er hoge nieuwbouw voor in de plaats gekomen. De oude straatmarkt is er niet meer. Jammer. Wel vinden we een leuk café, waar we wat drinken en 's avonds ook eten. Ze zijn duidelijk meer toegespitst op toeristen en hebben ook veel westerse gerechten. Wij blijven echter Chinees eten, wat we nog steeds alle drie erg lekker vinden. Westers doen we thuis wel weer.

Dinsdag 6 maartKunming

De nummering van de hotelkamers is apart. Links in de gang lopen de nummers op en rechts af; in een zijgang liggen de kamers 10, 11, 12 en 25. Niet echt logisch, maar het staat wel overal aangegeven.
Bij het (uitgebreide) ontbijt zien we meer toeristen dan we tot nu toe op de hele reis hebben gezien.
We wandelen de stad in en komen bij een leuke markt met heel veel groente, dieren en eten. Gelukkig geen levende geplukte kwartels.
Richting de Nanchengmoskee lopen we door de brede straten die afgezet zijn met hoge platen. Loopt niet echt gezellig. We zoeken wat kleinere straten op en dat is veel leuker. We kopen flesjes cola en drinken die in een park op. Het is een van de weinige plekken met een beetje groen. Overal staan enorm hoge gebouwen en de oude buurten worden in rap tempo afgebroken. Af en toe is er nog een klein stukje over. In dat gebied zitten nog allerlei leuke kleine bedrijfjes. Dicht bij de moskee is een groot plein met drukke voetgangersstraten die daar op uitkomen. Dit is nog wel een leuk stukje Kunming. Er is (alweer) een markt waar ze veel levende dieren verkopen, zoals konijnen, schildpadden, slangen, leguanen, vogelspinnen, eekhoorns, ratjes. Voor de goederen die ze er verkopen, vragen ze achterlijk hoge prijzen. Leesbrilletjes zijn twee keer zo duur als in Nederland.
Het verkeer is druk. Veel auto's en brommers. Bij de kruispunten staan mannen met vlaggen om de brommers en voetgangers tegen te houden ondanks de rode stoplichten. Verkeer naar rechts mag doorrijden ook als het voetgangerslicht op groen staat. De voetgangers zijn zelfs dan vogelvrij. Veel scooters, die allemaal elektrisch zijn en die je dus niet hoort, rijden op de trottoirs. Ze schieten je voorbij en we schrikken er regelmatig van. Op de smalle looppaden op de markten rijden ze ook gewoon. En maar toeteren als men niet snel genoeg opzij gaat.
Bij de rivier drommen veel mensen samen. De plaats zou een soort Peoples Park kunnen zijn. Veel mannen zitten te zitten, te kaarten, te dammen, te roken, te mahjongen. Op verschillende plaatsen zijn mensen aan het zingen (niet om aan te horen) en wordt er gestijldanst.
's Middags houden we een paar uur siësta. Het is wat bewolkt geworden en daardoor meteen frisjes.
Bij het eten bestellen we o.a. een hete vis. Bij elk gerecht staat met pepers aangegeven hoe heet het is. De vis heeft er twee (van de twee). De mevrouw vraagt ons wel twee keer of we die vis echt willen hebben. Hij is vrij pittig en erg lekker.

Woensdag 7 maartNaar Chengdu

Het is druk bij het ontbijt met zowel Chinezen als andere toeristen. We eten een bak noedelsoep en een schaaltje met momo's. Lekker. De Chinezen laden allemaal hun bord boordevol. We vragen ons af of ze hier net zo veel laten liggen als bij het diner. Wat een verspilling van eten is dat hier in China.
We worden met het hotelbusje naar het vliegveld gebracht voor de vlucht naar Chengdu; slechts een kwartier rijden. We hebben het gedrag van de vorige binnenlandse vlucht nog in gedachten en zijn voorbereid om ons een weg naar de balie te dringen. Dat blijkt niet nodig; we vliegen dit keer blijkbaar met een meer gerenommeerde maatschappij. Ons vluchtnummer staat (wederom) niet op het bord met vertrektijden en bij navraag wijzen ze ons naar een balie. Het is niet druk, we krijgen instapkaarten en zijn snel door de incheckbalie. Nog twee uur wachten.
De vlucht gaat op tijd en bij aankomst nemen we een taxi naar het hotel. Die rijden op de meter en kost ons 50 yuan. We hadden gelukkig wel de naam en het adres in Chinese karakter; als je dat niet hebt, wordt het erg moeilijk. De meeste mensen spreken geen woord Engels. Laat staan lezen.
Het hotel weet niet wat ze met onze voucher aanmoeten. We hebben thuis al betaald en ze willen ons nu weer laten betalen en geven de voucher terug. We leggen aan degene die een paar woorden Engels spreekt (en dat zijn echt maar een paar woorden) met handen en voeten uit hoe het zit. Volgens ons begrijpt ze wel, dat we al betaald hebben, maar hoe het zit, is haar een raadsel. Ze wil ons 700 yuan borg laten betalen, maar dat doen we niet. 100 yuan per kamer is gebruikelijk en daar gaat ze eindelijk mee akkoord. Op de kamer staat zowaar een computer. Dat is de tweede keer deze reis (ook in Jianshui). In de rest van de hotels hadden we op twee keer na overal internetaansluiting of wifi. Wel heel erg makkelijk.
We zitten in de Tibetaanse wijk en overal staan politiewagens met knipperende lichten. Als wij een paar foto's maken van Tibetanen worden we door een agent aangesproken. We verstaan hem niet en we willen hem al helemáál niet begrijpen. We blijven gewoon doorlopen en uiteindelijk haakt hij af.
We lopen door de wijk en zien heel veel mensen in de Tibetaanse kleding lopen. Alle winkels verkopen die kleding en ook mooie sieraden.
Hier in Chengdu is het koud (8º) en het druilt wat. Wat een verschil met vanochtend, toen de zon nog lekker scheen. Nou staat Chengdu wel bekend om z'n grijze klimaat, maar volgens ons is het op dit moment toch wel een graag of tien te koud.
Al snel belanden we bij het ons bekende Tibetaanse restaurant en bestellen met handen en voeten bier en thee. We maken ze ook duidelijk, dat we pas over een poosje willen eten. We bestellen uitgebreid, want we hebben nog wat yuans over. Aan het einde van de maaltijd krijgen we een glas heet water geserveerd. De Tibetanen krijgen dat ook in het begin.

Donderdag 8 maartNaar huis

Al weer de laatste dag. Vanmiddag vliegen we naar Amsterdam.
We ontbijten aan een grote ronde tafel met vijf Tibetaanse monniken die lekker slurpend en smakkend zitten te eten. Af en toe komt er een rochel langs. Eentje spreekt een beetje Engels en we maken een praatje.
Het druilt en we besluiten een stukje te wandelen. We lopen naar het Centrale Plein waar Mao nog steeds staat te zwaaien. De hele Culturele Revolutie wordt in de Chinese geschiedenisboekjes afgedaan met: 'Van 1966 t/m 1976 waaide er een hevige wind boven China'. Punt.
Bij de Starbucks, jawel, drinken we een kop koffie. Hoewel 'kop', in de beker zit zeker twee deciliter. Voor China duur: 25 yuan per stuk. Als we terug lopen naar het hotel, zien we nog een hele mooie Tibetaanse vrouw met mooie vlechten en een koperen speld in het haar.
Met een taxi laten we ons naar het vliegveld brengen (45 yuan), kopen wat te eten en gaan door de incheckbalie. We willen een anderhalve literfles whiskey kopen, maar het personeel legt uit, dat je daar het vliegtuig niet mee in mag. Per persoon mag één liter. Een fles van anderhalve liter met z'n tweeën mag niet. Waarom hebben ze dan die flessen te koop als niemand ze mee mag nemen? We begrijpen er niets van. De verkoopster spreekt te weinig Engels om ons te begrijpen; of ze wil ons niet begrijpen.
Het vliegtuig naar huis vertrekt om 15:30 uur in plaats van 15:10 uur en komt om 18:10 uur aan in plaats van 19:00 uur. Dat is wel lekker. Als we bij de bagageband komen, verschijnen onze koffers heel erg snel. Er blijken in totaal maar vijf koffers te komen, terwijl het vliegtuig toch zo goed als vol zat. Allemaal overstappers?
We nemen afscheid van Petra en gaan naar het treinstation. We treffen een aansluitende trein, zodat we heel snel thuis zijn. Soms zit het mee.

Dit was een door China Minority Travel (bestaat niet meer) georganiseerde reis.

Hier staan wat extra foto's in de fotogalerij.