Zondag 23 aprilNaar Dali

Met de openbare bus gaan we naar Dali. Het is een belevenis om te zien hoe ze zo'n bus vol proberen te krijgen. Het busstation is een chaos. Alle bussen staan kriskras door elkaar. Als er eentje weg moet, moeten tien andere een stukje opschuiven. Eindelijk staan we vooraan, maar het is nog geen tijd om te vertrekken. Dat gaat wel op tijd. Men probeert dan nog mensen in de bus te krijgen. Dat gaat soms met grof geweld. Er wordt aan mensen gesjord en getrokken en geduwd en soms vallen er zelfs klappen. We vertrekken op tijd en verwachten een reistijd van zeven tot tien uur afhankelijk van de weg, de bus en de rijkunst van de chauffeur. Er blijkt echter net een tolweg klaar te zijn: een brede, geasfalteerde snelweg. En na zes uur staan we al in het hotel in Dali. Dat valt mee.
Dali is tweeëntwintighonderd jaar oud. De stad is fraai gelegen aan het Er Hai-meer aan de voet van de Cang Tang-bergen, die hoger dan 4.000 meter zijn. Tijdens de Tang-dynastie was dit de hoofdstad van het Nan Zhao-koninkrijk. Het dorp is sfeervol en de huizen hebben soms een prachtige architectuur met zeer typische poorten. Mooie huizen waarin veel hout en soms ook marmer is verwerkt.
Het is druk in de stad. We zien veel mensen in klederdracht en er zijn veel (toeristische) kraampjes. We lopen naar een van de twee toegangspoorten en hebben hier een mooi uitzicht over de stad. We drinken een (lauw) biertje en kletsen wat met de vrouw achter de bar en haar schoonmoeder (in klederdracht). We wandelen nog wat over de markt en zien veel mooie mensen. Alle vrouwen dragen mooie mutsen en hoeden. De kleine kinderen worden gedragen in prachtige rugzakken. Vaak helemaal geborduurd.
's Avonds gaan we met de hele groep (tien man; twee zijn voor een dag of tien naar huis in verband met familieomstandigheden) wat drinken. Het Dali-bier à 0,64 liter kost hier maar 5 yuan. Voor het gemak eten we hier ook maar. Iedereen krijgt een schotel, maar we eten gewoon van elkaar mee.
Na nog een Chinese brandy met Wim gaan we slapen. We hebben onze rust wel nodig. 't Zijn inspannende dagen.

Maandag 24 aprilDali

Jaarmarkt in Dali, China

We willen naar de weekmarkt in Shaping, maar dit is de enige maandag in het jaar dat daar geen markt is. Wij vinden dat niet erg, want de reden is de jaarmarkt in Dali. In plaats van naar Shaping te gaan, komt de hele buurt naar Dali. Wel zo handig.
Na het ontbijt gaan we eerst naar de drie pagodes. Ze zijn erg mooi, maar de hele poppenkast er om heen bevalt ons helemaal niet. Om dichtbij te komen, word je langs honderden meters souvenirstalletjes gestuurd, die allemaal hetzelfde verkopen. De pagodes liggen wel mooi aan de voet van de Cang Tang-bergen.
Vrouw, ChinaWe lopen door wat smalle straatjes terug naar het centrum. We zien marmerfabriekjes waar met grote machines brokken marmer in mooie rechte plakken worden gezaagd. Het gaat erg langzaam.
Ondertussen is de markt goed op gang gekomen. Het eerste stuk naar de eigenlijke markt toe, is een klerenherrie. Iedereen probeert boven een ander uit te komen om zijn waren aan te prijzen. Keiharde muziek en luidsprekers. Er is van alles te koop. Ook de dokter en de tandarts zijn van de partij. De echte markt is gelukkig een stuk minder hectisch. Wel drukker en wat een belevenis. Vrouw, ChinaVeel mensen, vooral ouderen in klederdracht. We zien allerlei verschillende bevolkingsgroepen die we goed van elkaar kunnen onderscheiden. Alleen weten we niet waar ze allemaal vandaan komen. De mensen zijn verbazend vriendelijk. We kijken onze ogen uit. Maar we worden door de Chinezen nog meer bekeken. Op een rustig plekje gaan we zitten tussen de Chinezen. Een mooie man met pijp wil niet op de video. De vrouw er naast vindt het best en als Martijn de video terug laat zien, wil de man met de pijp ook wel. En ze willen allemaal de video hebben. We willen wel zijn adres zodat we een foto op kunnen sturen, maar ze kunnen niet lezen en schrijven. En dan wordt het wel heel moeilijk. Ons mapje met foto's is weer een succes. We eten ergens een hapje en in een warenhuis kopen we een groot telraam voor 25 yuan. Deze worden nog op heel veel plaatsen gebruikt. In een restaurant komt een vrouw bij ons aan tafel de rekening opmaken met een telraam en we laten ons meteen de werking hiervan uitleggen. Als we richting (andere) poort lopen, kopen we ook nog een Mao-pet voor acht yuan.
We zijn moe van het geslenter, onze voeten doen zeer en we besluiten tot een biertje op een terras. We hebben hier prachtig uitzicht op de hele stroom mensen die langs komt. Iedereen kijkt ons met grote ogen aan en er wordt gewezen. Zelfs als ze al voorbij zijn, kijken ze nog achterom. We knikken telkens lachend en roepen 'ni hao'. En de reacties daarop zijn prachtig. Ook zijn we zelf verschillende keren op de foto gezet. Men bekijkt ons nog meer, dan wij hen. 't Is geweldig. We zien ook verschillende foute Chinese toeristen. Puntmuts op, glimmend pak, witte nylon kniekousen met een werkje. Erg fout.
Draagmand, China's Avonds eten we met de hele groep bij Jim's Peace Café. Jacqueline heeft een uitgebreide rijsttafel besteld voor 15 yuan p.p. Het is erg lekker, vooral het jakvlees, het koude vlees en de aardappelschotel. Het is alleen veel te veel. Na het eten heeft Jim een Tibetaans drankje dat we wel willen proberen. Het is zacht en sterk en we worden met z'n allen dronken. Tussendoor krijgt Carlo een doos met vuurwerk die op straat afgestoken wordt. Het mag eigenlijk niet. Op dit moment zijn er alleen knallers te koop; geen siervuurwerk.

Dinsdag 25 aprilNaar Lijiang

Het is geen negen uur rijden naar Lijiang, zoals in de brochure staat, maar slechts drie. Daardoor kunnen we eerst Willems verjaardag vieren. Jacqueline heeft namens VNC een mooie taart laten komen in een café. Hij ziet er prachtig uit compleet met kaarsjes. Het is een soort cake met mierzoete versiering.
We vertrekken om 11:00 uur en wij zijn blij dat we het droog houden. Het dreigt wel. De bagage ligt nl op het dak en is niet afgedekt. De regen wacht gelukkig tot we op de hotelkamer zijn. Die duurt niet lang en even later schijnt de zon weer volop. Hoewel we op 2.400 meter hoogte zitten, is het nog steeds niet koud.
Om 18:00 uur gaan we met z'n allen een borrel drinken in de oude stad. De nieuwe stad is echt helemaal niets. Alles is puur Chinees met moderne lelijke flats. Na de aardbeving in 1996 wordt er wel weer steen vervangen door hout, wat het oude dorp kenmerkt. We gaan naar de Tibetaan en drinken Lijiang bier. Iedere beetje plaats heeft hier z'n eigen merk. We besluiten om ook gelijk maar te eten en nemen vlees- en groetemomo's. Appel- en banaanfritters toe. Lekker.

Woensdag 26 aprilLijiang

We ontbijten bij dezelfde Tibetaan als gisteren met yoghurt met vruchten, omelet met naxi-brood (een luchtig gefrituurd brood).
Hierna dwalen we door de oude stad. Lijiang staat op Wereld Monumenten Lijst. In het oude stadsdeel Dayan, het centrum van de Naxi, lijkt het leven in honderden jaren nauwelijks veranderd. Een wirwar van steegjes met kinderkopjes en oude huizen met kundig houtsnijwerk in de panelen, deuren, kozijnen.
Lijiang, ChinaDe Naxi is een niet-Chinees volk. Veel, vooral oudere, Naxi dragen de traditionele kleding. Ze dragen allemaal dezelfde kleur blauw. De kleding is al honderden jaren hetzelfde. Veel vrouwen dragen een kleed met kosmos op de rug. Het bovenste deel is een donkerblauwe band die de hemel verbeeldt. De onderste helft is van roomkleurige zijde of schapenhuid en staat voor licht. De twee helften zijn gescheiden door rondjes die manen symboliseren. Dit is om aan te geven hoe hard zij werken: tot de maan en de sterren verschijnen. De cape verzacht de druk van de zware manden die zij dragen. De vrouwen doen het werk, terwijl de mannen zitten te kletsen op het plein. De vrouwen hebben het voor het zeggen. Overerving gaat via de jongste dochter.
We gaan op de markt zitten en komen in contact met Anna, het vrouwtje dat naast Martijn zit. Zij wil wel op de foto en ze moet vreselijk lachen als ze zichzelf op de video terugziet. Die wil ze wel hebben. We krijgen haar zover dat ze haar adres opschrijft. We hopen tenminste dat het dat is, want wij kunnen het niet lezen. In ons boek kunnen we in ieder geval wel zien, dat het met Lijiang begint. Dus dan kunnen we de foto's opsturen.
We gaan bij Well Bistro een sandwich en pizza eten. Lekker. Ondertussen regent het weer wat en we besluiten tot een siësta. Op de kamer worden we gebeld door een Chinees die alleen Chinees spreekt. So solly!
Met z'n allen gaan we bij Mama Fu eten. Het is hier in Lijiang duidelijk veel toeristischer. Bijna elk restaurant heeft westers eten op de kaart staan zoals pizza, hamburger. Het is weer droog en nog steeds is een trui niet echt nodig.

Donderdag 27 aprilLijiang

Man, ChinaMan, China's Morgensvroeg zien we de besneeuwde bergen, maar die zitten weer snel in de wolken.
We willen gaan fietsen met Carlo en Gerda en het regent een beetje. Na het ontbijt is het droog en we gaan naar de fietsenverhuurder. We weten er twee te zitten. Die ene is dichtbij ons ontbijtrestaurant en kost 15 yuan. We zijn 5 yuan gewend en vinden dat dus veel te duur. Er kan niet afgedongen worden, dus gaan we naar de andere. Die kost ook 15 yuan, maar we komen uit op 12 yuan. Die fietsen zien er wel een stuk slechter uit en dat zijn ze dan ook. Een klapband na een kilometer. Terug; nieuwe fiets; ketting die er constant afloopt. Carlo en Gerda gaan terug. Wij gaan nog even door, maar Martijn z'n achterband wordt steeds leger. Wij zijn ook terug binnen het uur en willen ons geld terug: zes fietsen, waarvan er drie niet goed zijn. De man komt ons niet eens tegemoet met bijv. 'dan rekenen we een uur'. Nou dan heeft hij een slechte aan ons. We zetten onze fietsen neer en doen ze op slot. Hij kan de sleuteltjes terugkopen voor 12 yuan per fiets of hij zal nieuwe sloten moeten kopen en dan is hij duurder uit.
's Middags dwalen we heerlijk door het oude dorp. Het is lekker weer. Soms schijnt de zon. We gaan op de markt zitten en vier prachtige oude mannetjes met pijp willen wel op de foto. De vrouwen zijn wat lastiger. Met de telelens lukt het wel.
We zien Carlo en Gerda zitten in Well Bistro achter een Heineken en gaan erbij zitten. Zij hebben nieuwe fietsen gehuurd en zijn alsnog naar Baisha geweest, ons doel van die ochtend.
We maken gebruik van een openbare wc. Veel restaurants en huizen hebben geen eigen wc. De ruimte bestaat uit een lange rij wc's naast elkaar met een lage muur ertussen. Zelfs met doorspoelknop. Deze zien er schoner uit dan de meeste openbare wc's in Nederland. Kosten 2 jiao (ƒ 0,06).
Na het eten gaan we naar het Naxi-orkest, het gezelschap van Xuanke. Zij bespelen een soort taoïstische tempelmuziek op originele instrumenten die in de rest van China de Culturele Revolutie niet hebben overleefd.