Antarctica

6 t/m 27 december 2005

ANTARCTICA, het onmetelijk grote witte continent, ver van de bewoonde wereld, wordt vaak het laatste paradijs op aarde genoemd. Antarctica is zeker het meest geïsoleerde en ongerepte werelddeel. Het is het hoogste en droogste continent, temidden van de meest woeste oceanen op aarde, geteisterd door de zwaarste winden ter wereld. Het gebied is voor 98% permanent bedekt met sneeuw en ijs met een gemiddelde ijsdikte van 2.500 meter.
Ondanks de extreem barre omstandigheden spreekt Antarctica tot de verbeelding van velen. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de bijzondere bewoners. Keizerpinguïns, adéliepinguïns, Antarctische stormvogels en zuidpooljagers zijn vogels die uitsluitend op dit werelddeel broeden. Ook treft men hier ondermeer dwergvinvissen, bultruggen en zelfs orca 's.

Dinsdag 6 decemberInschepen Bark Europa (Antarctica)

Na een jaar voorbereiding is het eindelijk zover. We vertrekken voor drie maanden naar de zuidelijke helft van Zuid-Amerika en Antarctica. Het verslag van Zuid-Amerika is hier te lezen.

Vanavond gaan we voor drie weken aan boord van de bark Europa. We gaan eerst nog boodschappen doen. Laatste keer internetten voor we aan boord gaan. Ook de telefoon zal daar niet werken. Dus het laatste contact met het thuisfront. We kopen een T-shirt met lange mouwen en wat sweaters. Bang als we zijn om het koud te krijgen. Om de tijd te doden, gaan we wat eten: een grote pizza met een grote fles bier. Dan halen we onze spullen op in het hotel en lopen naar de boot. Gisteren zagen we een enorme viermaster naast de Europa liggen en we zeiden toen meteen: hé de Kruzenstern. En die blijkt het ook nog te zijn. Dan lijkt 'onze' Europa meteen klein. We schepen in: we leveren onze paspoorten in, krijgen instructies en worden ingedeeld in wachten. Die wachten zijn niet verplicht. Alles mag, niets hoeft. Het blijkt dat er maar zesentwintig gasten aan boord zijn (de volgende reizen zijn er minstens zesendertig). Heel erg prettig, vooral omdat wij nu met z'n tweeën een vierpersoonshut krijgen. We moeten nog laarzen hebben en iemand weet een goedkoop adres en raadt meteen plastic tuinhandschoenen aan. Je kunt ze ergens huren, maar dat kost US$ 15 per paar. Waar wij ze kopen, kosten ze € 7 per paar. De keus is niet moeilijk. Ze hebben ook grote maten laarzen en de knaloranje handschoenen zijn er in één maat: groot.
De bark Europa is een Nederlandse driemaster die in onze wintermaanden van Argentinië naar Antarctica vaart. Zolang we aan boord zijn, zijn we op Nederlands grondgebied.
We krijgen alarminstructie en een welkomstpraatje van kapitein Klaas vergezeld van een oorlam. We lopen langs de Kruzenstern, andere mensen mogen niet zover de pier op. Ik geloof dat die boot morgen voor publiek opengaat. De gasten (trainees worden we genoemd) van de Europa zijn meest Nederlanders, verder wat Zwitsers, Duitsers, een (Franstalige) Belg, een Fransman, een Spaanse, een Amerikaan en een Nieuw-Zeelander. De achttienkoppige bemanning bestaat uit nog meer nationaliteiten, maar ook overwegend Nederlands.
Om 19:00 uur is het diner: erwtensoep met rauwe ham en zelfgebakken bruin brood. Is dat even lekker na twee maanden van biefstuk. Koffie en thee is gratis en staat de hele dag boven klaar. Bij de koffie hebben we als dessert keus uit verschillende koeken.
De laatste passagiers komen pas 's avonds aan met het vliegtuig. Een gids en een passagier uit New Zeeland hadden twee dagen geleden al aan moeten komen, maar door de vliegtuigstaking hebben ze enorme vertraging. Ze zijn al blij, dat ze het überhaupt nog kunnen halen.
Als iedereen binnen is, vertrekken we vanavond in plaats van morgenvroeg. Om twee redenen: de (erg dure) loods kan dan gedeeld worden met een schip dat het Beagle-kanaal in moet komen. En het weer: de verwachting voor de komende dagen lijkt gunstig, daarna (het weekend) wordt het slechter.
Om 23:30 is het nog niet echt donker, maar alle lichtjes in Ushuaia branden en weerspiegelen, net als de Kruzenstern, mooi in het water. 's Nachts varen we door het Beagle-kanaal waar we dus niets van zien.

Woensdag 7 decemberAntarctica - Drake Passage

Niet zo goed geslapen, waarschijnlijk door het lawaai, want aan de golven kan het niet liggen. Onze hut ligt helemaal voorin en daar klotst het water goed hoorbaar.
Voor het ontbijt gaan we eerst naar buiten, waar men druk bezig is om de zeilen te hijsen. Prachtig gezicht. Als we het Beagle-kanaal uit zijn, wordt het weer wat ruwer, de wind wat harder, de golven wat hoger. Volop albatrossen, Kaapse duiven en skua's zien we langs vliegen. Ook de eerste dwergvinvis is gesignaleerd.
We zijn ingedeeld in wachten: vier uur op, acht uur af. Lia houdt het na twee uur al voor gezien. Het kan haar totaal niet boeien. Het lijkt of 80% van de mensen op bed ligt met zeeziekteverschijnselen. Wij hebben nergens last van.
De maximale windkracht is 4, wat goed zeilweer is. Wel lijkt iedereen dronken of op een pinguïn. We lopen allemaal vreselijk te waggelen. Buiten zijn overal netten en touwen gespannen tegen het overboord vallen en om het lopen makkelijker te maken. Als het even kan, zijn we buiten. Soms gaan we naar binnen om op te warmen.
Douchen is lastig. Eerst je evenwicht zien te bewaren en dan nog onder de straal blijven.

Donderdag 8 decemberAntarctica - Drake Passage

Martijn gaat wacht lopen van 4:00 - 8:00 uur. In het begin is het vrij koud, maar als de zon doorkomt, warmt het wat op.
Uitgebreid ontbijt met verschillende soorten versgebakken brood, vlees, kaas, eitje. Lekker. Vers fruit.
De boot moet ongeveer vijf knopen varen om op schema te blijven. Als er te weinig wind is, wordt er een motor bij gezet. Vandaag gebeurt dat de hele dag. En dit is de Drake Passage, die berucht is vanwege zijn voorjaarsstormen. Windkracht 8-9 is heel normaal. Wij dobberen wat, lekker zonnetje erbij, maar wel met jas, handschoenen en muts aan. Alle zieken zijn weer beter.
's Middags wordt het alleen maar zonniger. We schrijven in voor het moment van het zien van de eerste ijsberg. De winnaar krijgt een fles wijn.

Vrijdag 9 decemberAntarctica - Drake Passage

Wacht van 0:00 tot 4:00 uur, ook wel de hondenwacht genoemd. Deze begint veelbelovend. Weinig wind, weinig golven, ofwel niet koud achter het roer en de rest kan lekker binnen zitten. Na een tijdje moeten we de zeilen hijsen. Werk dus, maar daar word je wakker en warm van. Het bramen moet gebeuren, omdat de wind op komt zetten. Even later blijkt waarom dat zo is. Het begint te sneeuwen. Daarbij valt de wind helemaal weg en kunnen we uiteindelijk alle zeilen naar beneden halen. We gaan verder op de motor. Met een grote veger maakt Martijn het dek sneeuwvrij, omdat het anders wel heel glad wordt. We zien weer walvissen en de eerste pinguïns.
Tegen het eind van de ochtend begint de wind weer toe te nemen. Dan is het even hard werken. Alle zeilen moeten er weer op. De ideale zeilkoers is niet gelijk aan de koers die we willen varen. Maar om de vaart er in te krijgen, nemen we dat maar voor lief. Het betekent echter wel dat na de lunch (zuurkoolsoep en worstenbroodje) er weer werk aan de winkel is, omdat we moeten gijpen en dat is met deze boot niet zo snel gedaan.
Tegen tienen worden er pluimen van walvissen gezien, maar wel ver weg. Ze komen echter dichterbij. Volgens ons zijn het 'gewone vinvissen'. Er zit een groepje van drie en soms zie je drie pluimen in een keer. Iedereen staat buiten en is enthousiast. Beneden zitten er mensen met laptops om de foto's beter te kunnen bekijken, op te slaan en evt. te verwijderen.
Met z'n vijven schillen we de aardappels voor vanavond.
Er is nog steeds weinig wind en een erg kalme zee. 's Middags wordt het koud buiten. We blijven binnen en leggen een kaartje.
Wacht van 20:00 - 24:00 uur. Het is niet zo koud en er staat weinig wind. Daarna zetten we de zeilen bij, omdat er meer wind komt. Recht van achteren en dus gaan we hard. Het is moeilijk om koers te houden.

Zaterdag 10 decemberAntarctica - Aitcho Islands

's Nachts gaan we overstag. Waren we net gewend om de ene kant scheef op te lopen, nu moeten we de andere kant scheef op lopen. Het blijft lastig.
Om 6:15 uur wordt der eerste ijsberg gesignaleerd en Mariëlla is de winnaar. Het is meteen een joekel.
Het is koud buiten en er staat een harde wind. Af en toe een sneeuwvlok.
Elke keer als we naar buiten gaan, moeten we ons helemaal aankleden, allemaal laagjes, muts, sjaal, handschoenen. Binnen gaat alles weer uit. Wat een hoop troep hebben we dan.
Tegen tienen bereiken we de Aitcho Islands. Ze behoren tot de Zuid-Shetland-eilanden en zijn niet geheel bedolven onder de ijskap. Ze zijn bedekt met mosbedden en er wonen duizenden ezels- en kinbandpinguïns. We krijgen een lezing over de 'do's and don't's' en 's middags is het dan eindelijk zover. We gaan aan land. De eerste zodiak heeft een probleem met de benzinetoevoer. Maar er is een sloep en nog een andere zodiak. Er wordt contact gezocht met de dealer in Nederland en die zegt dat ze het probleem niet zelf kunnen oplossen. Maar het lost zich vanzelf op en ineens doet hij het weer.
In groepjes worden we aan land gebracht. Een natte landing. Maar daar zijn we op voorbereid en we hebben onze laarzen aan. Een koude wind, maar langzaam komt er meer zon. Op het strand staan de eerste ezels ons al op te wachten. Ze zijn aan het broeden. Ze zitten op hoopjes stenen en allemaal proberen ze van elkaar steentjes te pikken. Dus is er ruzie in de tent. Ze moeten constant opletten. Net alleen op de ander pinguïns, maar ook op roofvogels (eten de eieren) en robben (eten de pinguïns). Druk, druk, druk.
Er liggen wat weddellzeehonden, die men hier eigenlijk niet verwacht. Als je bij al die dieren op een paar meter afstand blijft, gaan ze gewoon door waar ze mee bezig waren. Ook zien we een paar poolkippen. Terug aan boord moeten we de laarzen goed schoonmaken. Op de eerste plaats tegen de stank in onze hut en op de tweede plaats tegen het verspreiden van verschillende materialen over de eilanden.
Op het schoolbord in de kajuit wordt elke dag bijgehouden hoeveel water er is verbruikt en hoeveel ze 'gemaakt' hebben.

Zondag 11 decemberAntarctica - Aitcho Islands - Halfmoon Island

Bij het ontbijt krijgen we gebakken eieren met spek.
Het weer zit mee en daarom worden om 6:30 uur de ankers weer gelicht. We varen maar een klein stukje naar de andere kant van het eiland. Om 8:00 uur zitten we al in de zodiaks, helemaal ingepakt, want er staat een harde wind. Per keer gaan er zes à acht man in een zodiak. Ditmaal gaan we voor de zeeolifanten. Er liggen weddellzeehonden die graag op ijs of sneeuw liggen en meer zeeolifanten die liever op de stenen of het strand liggen. Er liggen er vier heel dicht bij een pinguïnnest. Die is vast niet blij. Die beesten op het strand liggen uitgebreid te gapen en te grommen. Veel met de bek open en dan is die grote neus erg goed te zien. Die slurf wordt gebruikt bij het brullen en is pas goed ontwikkeld na hun achtste jaar. Een paar ligt er voor pampus: een paar ton aan blubber. Ze hebben een laag van vijftien centimeter. Als ze iets gaan verliggen, hoor je van die onsmakelijke geluiden.
Ook broeden er reuzenstormvogels (met een vleugelwijdte van twee meter) en de bruine skua's. Die nesten stellen allemaal niet veel voor. De bruine skua's vallen niet erg op tegen de bruine achtergerond, maar ze waarschuwen zelf wel als je te dicht bij komt. Hele stukken moeten we door de sneeuw lopen, waar je tot je kuiten in weg zakt. Het loopt niet echt makkelijk. We mogen niet over de mossen, want die zijn te kwetsbaar. Soms is er een beetje zon, soms een beetje sneeuw. Altijd wind.
De jonge zeeolifanten houden schijngevechten en ze oefenen voor als ze ouder zijn. Ze spelen in het water en de grond is bedekt met uitwerpselen die behoorlijk stinken. We lopen een heuveltje op waar we mooi uitzicht hebben op enkele witte en een paar blauwe ijsbergjes.
Om half twaalf zijn we weer terug bij de boot en worden we opgewacht met warme chocolade met rum.
Daarna varen we verder naar Halfmoon-eiland. Eerst alle zeilen hijsen, want het waait. Ze hangen net als de wind gaat liggen. Later waait het weer, maar uit de verkeerde richting. Dus gaan we op de motor verder. In de baai ligt een enorm Noors passagiersschip, de Noordkaap, dat ook voor de Hurtigroute wordt gebruikt. Zij gaat echter snel weg en dan hebben we het rijk weer voor ons alleen.
We horen het alarm drie keer overgaan en wij weten ondertussen dat dat het teken is om te verzamelen voor een praatje. We gaan voor anker en maken ons klaar om weer aan land te gaan: regenbroek, rubber laarzen, truien, jas, sjaal, muts, handschoenen en waterdichte handschoenen en veiligheidsgordel. Ook heeft iedereen een soort plastic slaapzak gekregen voor noodgevallen. Als we aan land gaan, moeten we deze meenemen en ook een flesje water. Als je van boord gaat, wordt dat aangetekend op een lijst. En als je weer terugkomt, wordt dat ook vermeld. Op een geven moment kent iedereen z'n nummer en worden die luidkeels doorgegeven. Verder gaat er altijd een noodpakket mee en een dokterstas. Voor in de zodiak is de regenbroek onmisbaar. Vooral als je voorin zit. De rubber laarzen zijn voor de landingen en de sneeuw, waar je af en toe tot je knieën in weg zakt.
We stappen aan land en de zon begint te schijnen. Het wordt warm. Erg warm. Eerst gaan de handschoenen uit, dan de muts af en de eerste laag jas. En dan nog lopen we te zweten. Ook de wolken rondom de bergtoppen verdwijnen en we hebben een stralende namiddag. We zien veel spelende pinguïns in het water en op het land. Ze hebben hele paden gemaakt die naar boven lopen. Wel zo handig voor hen want om met die korte pootjes door de sneeuw te ploeteren is ook niet alles. Er zitten veel kinbandpinguïns en één verdwaalde adélie. Ook poolkippen, kelpmeeuwen en blauwoogaalscholvers (in de verte). Die kippen komen heel dichtbij en zijn voor de duvel niet bang. Het blijft een enorm grappig gezicht hoe die pinguïns voort bewegen. We kunnen er lang naar kijken.
Om 18:30 uur zijn we op de Argentijnse basis uitgenodigd op de koffie. Die mensen zitten hier alleen in de zomer (december tot begin maart). De basis stamt uit 1953 en is dit jaar pas negen dagen open. Er zit nu veertien man. De paspoorten zijn meegenomen om af te laten stempelen. Hebben we toch een stempel van Antarctica.
Terug op de boot staan er zoutjes klaar, zoals elke middag. Soms zijn er kleine sliertjes die ze bij ons niet hebben en die wij ´krill´noemen. Zo is er ook altijd koffie met een koekje of snoepje (de buitenlanders houden niet van peperkoek, des te meer hebben wij) en bij de lunch is er altijd soep en nog wat warms. Vandaag was dat uiensoep met kaas en croutons en lasagne. Ook was er rosbief en rauwe ham. We zullen hier niet afvallen. 's Avonds eten we vis met sla en gebakken aardappelen met mayonaise.

Maandag 12 decemberAntarctica - Hannah Point op Livingstone Island

Om 6:30 uur vertrekken we al. Het regent een beetje, maar dat duurt niet lang. Verschillende keren wordt 'whales' geroepen, dan kleedt iedereen zich snel aan, pakt z'n fototoestel en rent naar buiten. We zien wel wat walvissen, maar steeds ver weg. Wel komt er een enorme ijsberg langs drijven. Wat een joekel, zeker als je bedenkt dat viervijfde deel van de berg onder water zit. We varen er heel langzaam langs. We zien steeds meer ijsbergen.
Het winkeltje gaat open en we kopen ansichtkaarten en een T-shirt. De kaarten kunnen we binnenkort versturen.
's Middags willen we aan land bij Hannah Point aan de zuidkant van het eiland Livingstone. Maar de wind staat verkeerd en er kan niet geland worden. Dus kaarten en lezen we wat. In plaats van een zoutje staat er een groot plateau met kazen, paté, worst, ansjovis. Heerlijk. Biertje erbij. Na de Drake Passage is de tap aangesloten. Lekker. We eten chili con carne. Ook lekker. Meteen na het eten kunnen we toch weg. De boot is nog een klein stukje verder naar het land gegaan. Met z'n allen hijsen we de zodiak op, laten die in het water zakken en daar gaan we weer. Er wordt gezegd, dat er twee (!) macaronipinguïns op het eiland zouden zitten. En die zitten dan midden tussen de andere in. Zo op het eerste gezicht is het enige verschil de gele kuif. We landen in een klein stukje pakijs. Aan land ligt nog een strook sneeuw en ijs. Landen is dus wat lastiger dan normaal. Maar het is wederom prima geregeld. En dan op zoek naar de macaroni. Dan, de gids, weet waar hij ongeveer moet zitten. En ja hoor, te midden van honderden kinband zien we hem zitten broeden. Verder naar beneden zien we er nog twee. Eentje meer dan vorige jaar. Die laatste zit redelijk dicht aan de rand en zijn gele kuif is goed te zien. Ook zien we veel pinguïnsnelwegen, reuzenstormvogels en een kelpmeeuw met twee kleine grijze donsjes. Er liggen ook nog wat zeeolifanten. Dit is de enige plaats op deze reis waar de macaronipinguïn zit. Er zijn er heel veel van, maar ze leven meer noordelijker bij South Georgia. Zo ver zuidelijk is te koud voor ze.
Goed 22:00 uur zijn we weer terug: laarzen schoonmaken, uitpellen, batterijen opladen, biertje drinken. Om 23:30 uur is het nog licht en hebben we eigenlijk geen idee dat het al zo laat is. Echt donker wordt het ook niet. Gelukkig is onze hut wel donker, zodat we goed kunnen slapen.

Dinsdag 13 decemberAntarctica - Deception Island

Om 4:00 uur vertrekken we naar Deception Island. Voor het ontbijt zijn we er al. Er staan een paar mooie rotsen in het water. Goed 9:00 uur gaan we al aan boord van de zodiaks en wij gaan als eersten naar het eiland. Duizenden en nog eens duizenden kinbandpinguïns zitten er. Veel op het strand. Ze wachten op een goede golf om in zee te duiken. Soms trekken ze zich snel terug alsof ze bang zijn voor natte voeten. IN werkelijkheid zijn ze bang voor de luipaarden. Als de pinguïn die als eerste in het water gaat niet meteen wordt opgegeten, is het ogenschijnlijk veilig en kan de rest volgen voor het dagelijkse portie krill. Sommige die zwemmen, slaken kreten die lijken op 'help help' alsof ze niet kunnen zwemmen en verzuipen.Het is een gekwetter van jewelste op het eiland. Veel pinguïns hebben dagen zitten broeden en gaan nu naar zee om te eten en worden afgelost door de partner. Degene die uit zee komen zijn spierwit, degene die genesteld hebben zijn meestal erg vies. Hele snelwegen hebben ze aangelegd en sommige lijken wel eenrichtingsverkeer. Het blijft zo enorm komisch zoals de pinguïns zich voortbewegen. Net als we de berg op willen lopen, waar nog veel meer pinguïns nestelen, worden we teruggeroepen. We moeten meteen terug en de andere helft van de groep mag helemaal niet aan land. De golfslag blijkt te erg zijn geworden. Dat merken we ook wel bij het instappen. Grote golven, die steeds groter worden. Sommige mensen worden in de boot gesmeten door het water. Als we net allemaal in de boot zitten, komt een echte hoge golf. We houden ons zo goed mogelijk vast, maar kunnen niet voorkomen dat we op de bodem belanden. Gelukkig vallen we in de boot en niet er uit.
De Europa is ons al tegemoet gekomen en iedereen komt veilig aan boord.
Dan varen we de krater in. Deception Island is een actieve vulkaan met een grote caldera. De ingang is slechts 230 meter breed en in het midden ligt onder water een grote rots. Oppassen dus. De toegang staat bekend als Neptunes Bellows, vanwege de sterke wind die hier altijd staat. We wilden eerst naar Pendulum Cave om te gaan zwemmen in een warmwaterbron, maar daar staat te veel (koude) wind voor. We gaan meer naar het noordwesten naar Telefon Bay. Een eenvoudige, droge landing. Hier zitten geen kolonies pinguïns, wel een enkele zeeolifant en een paar vogels. Het landschap is wel mooi. We zitten in een inham en als de zon een beetje schijnt, krijgt het water alle kleuren blauw en groen. We wandelen een stuk omhoog, deels door de sneeuw, soms door zompige delen vol met gruis, waar je in wegzakt. Terug gaan we door de krater waar een meer met water is. Een mooie tocht. Het weer is ook prima; voor hier dan. Droog, helder, en, zoals (bijna altijd) wind. Op de top waait het zo hard, dat we moeite hebben om overeind te blijven.
We nemen een snelle douche want het water gaat misschien 'op de bon'. Er zijn mensen met laptops en andere met kabeltjes. Samen is alles met iedereen uit te wisselen. Robert heeft een kaart die niet op de pc past en de kabel past niet op zijn camera, maar via onze losse harde schijf is hij wel weer te lezen. Van de ene kaart via de pc via de externe drive naar een andere kaart. Het kan allemaal.
We eten al om 18:00 uur, zodat we daarna naar de resten van een oud walvisstation kunnen. Deze is in 1931 gesloten. Begin van de vorige eeuw lagen hier ooit 3000 karkassen, ontdaan van de lagen blubber, maar de rest bleef liggen (rotten). Men wist niet wat er mee te doen, hoewel nog zeker 60% van de olie in de walvis zat.

Woensdag 14 decemberAntarctica - Trinity Island

Om 4:00 uur worden de ankers gelicht en varen we naar het zuiden naar Trinity Island. We zijn een half uur later buiten om het schip de caldera uit te zien varen. Een mooi gezicht als het zonnetje net door breekt.
Lia gaat daarna weer naar bed en Martijn blijft op en gaat later op de ochtend een tukje doen. Er wordt gezeild en er staat een forse wind en we deinen lekker op en neer. De bemanning klimt net zo makkelijk in de touwen om boven de zeilen los of vast te maken. Aan het aantal mensen om ons heen te zien, liggen er weer veel op bed met zeeziekte. Het gaat aardig tekeer. Het wordt weer bewolkt en we zien wat sneeuwvlokken. Er staat een erg koude wind en als we naar buiten gaan voor een frisse neus, pakken we ons erg goed in.
Tegen drieën bereiken we Trinity Island. Dit hoort niet meer bij de Zuid-Shetland-eilanden, maar bij het Antarctische deel. We zien steeds meer ijsbergen en als we varen, staan er altijd mensen op de boeg op de uitkijk voor ze. Grote, hele grote en hele kleintjes zien we. Op sommige zitten en liggen pinguïns of zeeluipaarden. Niet op één schots, want de luipaarden eten pinguïns (tweehonderdvijftig per week) en de luipaarden worden op hun beurt gegeten door de orka's. Het weer wordt beter, lichter en alle mensen komen weer tevoorschijn.
Tegen vieren kleedt de eerste groep zich erg warm aan. Met drie bootjes gaan we varen. We kunnen hier niet aan land, we zitten alleen maar in de boot. Dus nog meer shirts en vooral sokken aan. Bij de ingang wordt het rustig en waren we kalm verder. Het is een groot ijslandschap vol met ijsbergjes, ijsbergen, pakijs. Er liggen wat zeeluipaarden, een aalscholver en twee sneeuwstormvogels. Een paar pinguïns en vooral veel, heel veel ijs. Als de zon begint te schijnen, kleurt alles nog wat mooier en wordt het water turkoois. Hele grote ijsbergen. De grootste liggen vast op de grond, wel honderd meter diep. Sommige liggen los en wiegen heen en weer. Soms een doorkijkje. Het wordt langzamerhand helemaal blauw en we hebben mazzel met het weer. Het kan bijna niet beter. Alleen een klein buitje als het er niet toe doet. Voor het zeilen is het minder natuurlijk.
Als we op de boot terugkomen, worden we opgewacht met warme glühwein en broodjes. De tweede groep vertrekt om 20:00 uur en dan is het nog steeds zonnig. En die schijnt ook nog als ze om 22:15 uur terugkeren.

Donderdag 15 decemberAntarctica - Enterprise Island

Om 8:00 uur zitten we al buiten in de zon met alleen een trui aan. Er staat weinig wind. Doe je ogen dicht, denk de dekstoelen erbij en je waant je op de Bahamas. Heerlijk.
Na het ontbijt varen we naar een dertig meter hoge boog dicht bij de ankerplaats. Er wordt besloten dat slechts drie mensen in een zodiak mogen en om de ijsbergboog gaan varen. Door het gat kun je dan mooi foto's maken van de Europa. Er wordt geloot en Lia is een van de gelukkigen. De zee is vrij woelig en het is erg zonnig, waardoor we hele mooie zeekleuren zien. De zodiak kiest positie voor het gat en langzaam wordt de Europa zichtbaar. Eerst alleen een stukje van de mast en later helemaal. Zij lijkt erg nietig achter die boog en het is een prachtig gezicht. Via de telefoon wordt het schip nog wat dichter bij gedirigeerd en de sluiter maakt overuren. We knippen achterelkaar door. De anderen kunnen straks de foto's overnemen en wij de foto's van de zodiak.
Dan varen we nog verder zuidwaarts. Op een gegeven moment varen we recht op land af, zo lijkt het. Maar achter de ijsberg is een kanaal. Prachtig. Overal om ons heen zien we ijs. En nog steeds is het heerlijk zonnig. Iedereen is dan ook buiten en daar wordt de koffie en warme chocolade met rum en koekjes geserveerd. Het blijft de hele dag stralend blauw en 's avonds zijn we verbrand. We eindigen bij Enterprise Island waar het wrak van een schip ligt. Met de zodiaks gaan we er heen. Er nestelen sterntjes en we zien ook nestelende aalscholvers en twee vrij intacte kleine boten op de kant in de sneeuw. We varen met de Europa door naar Cuverville Island waar we voor anker gaan.

Vrijdag 16 decemberAntarctica - Paradise Harbour

Er ligt een grote boot, de Explorer II, en de mensen daarvan komen met de zodiaks foto's van ons maken.
De zee is als een spiegeltje en alle bergen zijn duidelijk zichtbaar. Overal om ons heen zijn bergen en schotsen van ijs en sneeuw. Een fantastisch gezicht. Af en toe springen er wat pinguïns uit het water. Op de ijsschotsen zitten krabbeneters. Een paar is bang en glijdt snel het water in.
Het is vandaag druk met boten. Tot nu toe hebben we die niet veel gezien. Wij stoppen op andere plaatsen en hebben geen vast schema. Die anderen wel en die hebben slechts twaalf dagen en moeten alles op tijdschema doen. We zien ook de Polar Star, een Russische ijsbreker.
We varen dwars door smalle kanaaltjes. Erg mooi. Er zit veel ijs in het water. Tegen twaalven bereiken we Paradise Harbour. Een groot deel van de tijd zijn we buiten op het dek. Af en toe gaan we even naar binnen om door middel van een kop koffie op te warmen.
'Walvissen' wordt er geroepen en binnen een minuut staat iedereen buiten. We zien een vin in de verte, maar daar blijft het bij.Na de lunch gaan we er weer op uit met de zodiaks. We kleden ons 'normaal' aan: twee paar sokken, gewone en regenbroek, T-shirt, fleecejas, sjaal, handschoenen, regenjas. Maar het is veel te veel. We krijgen het warm. Het is windstil, zonnetje erbij. Beter kan gewoon niet. En wat is het hier mooi. De naam Paradise Harbour is wel heel toepasselijk. We liggen in een baai met om ons heen hoge bergen met sneeuw. Aan alle kanten. Overal ijsbergjes, van hele grote, tot hele kleintjes. Een stukje terug ligt een grote boot, die niet zover de baai in kan. Die mensen worden met een zodiak hier naar toe gescheurd, kijken een paar minuten rond en gaan dan weer terug. Wij zitten anderhalf uur in de boot en laten ons lekker ronddobberen tussen de ijsschotsen. We wijzen wat blauwe delen aan die ons wel mooi lijken en we worden er naar toe gevaren. Prachtige kleuren. Veel ijspegels die gebruikt kunnen worden in de whisky. Mooie sculpturen ook. De Europa zien we prachtig weerspiegeld in het water liggen. Er zitten wat aalscholvers, grijze stormvogels en op een paar ijsschotsen liggen krabbeneters die zich van dichtbij laten bekijken. Ze stinken een uur tegen de wind in. Aan boord van de zodiaks is altijd een rol koekjes, chocolades of snoepjes. Er wordt goed voor ons gezorgd!
Terug aan boord van de Europa zien we krabbeneters die onder de boot doorzwemmen. Er zijn weer versgebakken koekjes en thee en koffie. De bemanning is, met ontbloot bovenlijf, de buitenkant van de boot aan het schilderen, terwijl ze in de sloepen zitten. Tijdens borreltijd komen ze met de bitterballen door.
's Avonds zetten we voor het eerst (en voor het laatst) voet op de vast wal van het Antarctische continent. De andere keren zaten we telkens op eilanden. Hier staat het Argentijnse onderzoekstation Almirante Brown. Vroeger een permanente basis, later alleen 's zomers bemand. Op dit moment is hij helemaal dicht. Er broeden wat adéliepinguïns. We lopen een heuvel op die slechts vijftig meter hoog is. We moeten door de sneeuw en bij elke stap zakken we tot onze knieën daarin weg. Vermoeiend dus. Boven hebben we fantastisch uitzicht over de baai. Het zonlicht schijnt prachtig door de donkere wolken heen. Naar beneden glijden we. Door de regenbroek worden we niet nat, maar wel koud. Erg goed glijdt het niet. Op een sleetje gaat het beter. Sommige zijn zo enthousiast, dat ze meerdere keren naar boven lopen en naar beneden glijden.

Zaterdag 17 decemberAntarctica - Lemaire Channel - Argentina Islands

We worden eerst wakker als het anker gehesen wordt en later als het schip door het ijs vaart. We gaan buiten kijken en zien dat de zee vol ligt met ijsschotsen. Drie mannen zitten boven in de mast om de route te bepalen, te kijken naar de ijsgang en wat de beste weg lijkt. Mooi licht. Af en toe komt de zon een beetje door die dan prachtig op de bergen schijnt. Soms een sneeuwvlok. We varen nog verder naar het zuiden naar het Lemaire Channel, dat slechts driehonderd meter breed is en wanden heeft van tweeduizend meter hoog. Er komt steeds meer ijs en steeds meer zon. De boot laveert behendig tussen de ijsschotsen door. Een prachtig gezicht. Veel gekraak, gesteun, gedruppel. Geweldig. Intussen is het helemaal blauwe geworden en er staat geen wind. We zitten met z´n allen op het bovendek. Zonder jas, zonder fleece, zonder muts, zonder handschoenen, mouwen opgestroopt. Biertje erbij. Zo warm en dan al dat ijs om je heen. Overal waar je kijkt. De bergen worden geweldig weerspiegeld in het water voor zover de schotsen dat toelaten. Af en toe zien we wat pinguïns of een rob in het water of op een ijsschots. Wat skua´s, wat stormvogels.
De ene sneeuwvlok van vanochtend was voor de bemanning reden om de kerstspullen tevoorschijn te halen. In de bar staat een boom. Een kleine boom met een rode slinger word op het hoogste puntje van de voorste mast vastgebonden. Ze zijn maf. Steeds zitten er mensen in de mast als ijsuitkijk en om te beste route te kiezen. Wat hebben we een mazzel met het weer. Alweer een blauwe dag. De bemanning zegt dat voor zo´n reis anderhalve blauwe dag normaal is. Aan de andere kant laten de walvissen het afweten. We zien vandaag wel een dwergvinvis op redelijk dichtbije afstand.
Het eindpunt voor vandaag en het meest zuidelijke punt van de reis zijn de Argentina Islands op 65º.
 Aan het eind van de middag stappen we in de zodiaks terwijl de Europa verder vaart. Met die zodiaks is het nog moeilijker om de weg te vinden door de ijsschotsen. We hebben prachtig zicht op de Europa die we van alle kanten fotograferen. Aan het eind zien we een prachtige ijsberg met een blauw gat. Men kan het niet laten hier doorheen te varen, terwijl dat erg gevaarlijk is. Wel heel erg mooi. Veel ijspegels. Als later andere ook hierheen varen om het blauwe gat te zien, blijkt de ijsberg ingestort…
Na het diner bezoeken we de Oekraïense basis Vernadski. Vorig jaar heeft men vanwege de ijsgang dit station nooit bereikt. Het is het hele jaar door open. Nu zitten er dertien mannen die in maart dit jaar zijn gekomen en in februari worden afgelost. We doen de postkaarten op de post. We zijn benieuwd hoe lang ze er over zullen doen. De snelste hebben er een maand over gedaan, de langzaamste ooit anderhalf jaar. Ze blijken rond 8 februari te arriveren.
Als we teruggaan naar de Europa is de zee dicht bij de kust aan het dichtvriezen. We vliegen met de zodiak op een rots die niet boven het water uitsteekt. We zeilen door de boot, maar blijven er gelukkig wel in.
Een perfecte dag. Kan niet beter.
Om 23:30 uur 's avonds schijnt nog steeds de zon. Het wordt niet echt donker en tussen 2:00 en 3:00 uur wordt het wat schemerig. De ijsschotsen kleuren mooi paars zo rond middernacht.

Zondag 18 decemberAntarctica - Petermann Island

We gaan naar het noorden. Het is een grijze, helderde dag zonder wind. Geen sneeuw en regen. Dat doet het hier bijna nooit. Het is een van de droogste gebieden op aarde. Zonder zon is het een heel ander gezicht dan gisteren, maar ook heel mooi.
We varen in een paar uur naar Petermann Island. Onderweg zien we een paar dwergwalvissen. Nog steeds niet dichtbij.
Met de zodiaks gaan we aan land. Door de sneeuw lopen we naar een kolonie adéliepinguïns. Nou ja, lopen. Bij elke stap zakken we tot onze knieën, en soms nog hoger, in de sneeuw. Loopt niet echt makkelijk. De adélies hebben al jongen. Kleine grijze bolletjes. Sommige hebben nog eieren. En sommige zitten zonder ei als die gestolen zijn door skua's. We zien dat gebeuren. Ze zijn heel slim met z'n tweeën. Eentje veroorzaakt een hoop paniek, zodat de pinguïns die vogel proberen weg te jagen en ondertussen pikt de ander het ei.
De kleintjes blijven nog onder moeders veren en zijn niet makkelijk te zien. Sommige hebben er duidelijk twee. Ook broeden er aalscholvers en ook die hebben kleintjes. Het is mooi om te zien hoe de ene de andere aflost bij het broeden en het voeden van de jongen. Prachtig. Terwijl de pinguïn aan het voeden is, pikken anderen steentjes uit het nest.
We varen weer door het Lemaire Channel. Er hangt een band van bewolking om de bergen, maar de toppen zijn zichtbaar. De zon in weer gaan schijnen, maar dat is na het kanaal weer afgelopen.
Brett heeft blijkbaar bardienst. Een echte Engelse gentleman: 'is everyone ok for drinks?', komt hij af en toe vragen.
We varen naar Port Lockroy. Hiervoor moeten we door een smalle straat, waar veel ijs ligt. We lopen een keer vast en moeten een stuk terug. Het ijs wordt steeds dichter, maar we kunnen er door. We varen door tot Port Lockroy.

Maandag 19 decemberAntarctica - Port Lockroy

We bezoeken het Engelse station. Er is een postkantoor en een souvenirwinkel. We posten een kaart aan onszelf (die 23 januari 2006 in Utrecht bezorgd wordt). We kopen in de souvenirwinkel een T-shirt en een petje voor aan de muur.
Er zitten ezelspinguïns en een paar zit pal naast de deur. Ook hier hebben sommige al jongen. Zo leuk. We krijgen daar maar geen genoeg van. We maken zoveel foto's en video, dat dat later een hele klus zal worden om de mooiste er uit te zoeken. De poolkippen vreten alles, zelfs de stront van de pinguïns. De Engelse zitten hier nog niet zolang en hebben onze boot nog nooit gezien. Een uitnodiging om te komen kijken, nemen ze dan ook graag aan. Tijdens de lunch buiten op het dek komt zowel de zon als het ijs opzetten. Het wordt heerlijk warm en we zitten en liggen in T-shirts in de zon. Het moet niet gekker worden. We zitten wel op de zuidpool, hoor. Het ijs komt heel erg snel. We liggen in een baai en het ijs komt de baai indrijven en kan dus geen kant op. De Engelsen zien het aankomen en willen terug met de zodiak voordat het niet meer kan. Het gaat nog prima en de bemanning blijft nog even op de basis. Een half uur later zit het echter helemaal dicht. Ze proberen terug te komen, maar het lukt niet. Gelukkig voor hen trekt een paar uur later het ijs zich weer terug en komen ze alsnog. Daarna wordt besloten om met het sloepje naar de kant te gaan. Slechts vier man mag mee en wij zitten in de boot. De vaart is geweldig. We moeten ons een weg zoeken door de schotsen en Hank staat vooraan met een haak om de schotsen weg te duwen. Het is nog maar de vraag of we aan land komen. Het is nog steeds erg warm. Waar hebben we dat aan te danken? We halen het en er hebben er twintig minuten over gedaan. Er zitten veel ezels te broeden en ze hebben nog geen kleintjes. Er is een skelet van een walvis te zien, dat half onder de sneeuw ligt. Als we teruggaan, ligt de baai weer helemaal open en zijn we in vijf minuten terug op de Europa. Het is verbazend hoe snel zo'n baai vol en leeg stroomt met ijs. De heenweg was een stuk spectaculairder.
De barbecues op het dek worden aangestoken. Grote brokken ijs worden uit het water gevist om de blikjes bier koud te houden. De ijsgang is weer minder en de Engelsen worden weer opgehaald van de basis. Om 16:00 uur zou hier een schip vanaf de andere kant (dus vanuit het noorden) aankomen, maar die hebben dat niet gered. Zij liggen nog bij Paradise Harbour. Het is wel een ijsbreker, dus die moet makkelijker door het ijs komen dan de Europa. Maar zij hebben geen hoge masten waar ze uitkijken in kunnen zetten.
De bbq is geweldig en heel goed georganiseerd. Er is varkensfilet, hamburgers, worstjes, groentespiesjes, aardappels met room, salades, (knoflook)boter, sauzen. Het is erg gezellig. Maar dan opeens: muiterij. Piraten aan boord. De macht wordt overgenomen als de kapitein niet aan alle eisen voldoet. We krijgen allemaal een blikje Antarcticabier. Leuk.

Dinsdag 20 decemberAntarctica - Melchior Islands

Een zonnig dag. Alweer. 's Ochtends is het lekker warm, later komt er meer wind en dus wat frisser. We zetten koers naar het Neumayer Channel, maar of we er door kunnen, is onzeker. Die andere boot is er nog steeds niet. Er ligt heel veel ijs in het water en er zitten weer wachten in de hoogste toppen van de mast. Schots en scheef varen we door het water om steeds de meest open plek te vinden. Soms is het een stuk open, soms zit het zo dicht dat we denken dat we niet verder kunnen. Soms gaan we ´stapvoets´. Dan zien we de Andrea naderen, die zijn er dus door. Er ligt een zeeluipaard erg dichtbij op een ijsschots en hij begint naar ons te grommen.
We moeten een verslag maken voor het logboek en foto´s inleveren. Vijf mooie foto´s per persoon en vier voor de prijsvraag in vier categorieën (landschap, dieren, mensen, boot). Het logboek en de foto´s worden op een cd gezet en die krijgt iedereen voor we van boord gaan.
Eindelijk, op het nippertje, een bultrug. Vrij dicht bij de boot zwemt hij rond. Het is elke keer weer spannend waar hij boven komt. Hij blijft een hele tijd in de buurt, zodat we 'redelijk' goede foto´s kunnen maken. De keuken vindt het niet zo geslaagd, want het eten is net klaar. Soms komt dat niet zo nauw, maar met biefstuk is het lastig. We gaan voor anker bij Melchior Islands en voor de laatste maal gaan we met de zodiaks er op uit. We kunnen niet aan land en varen een rondje. Weer een heel ander landschap. Erg ruig en heel mooi. Wel wordt het langzaamaan koud. We zijn pas om 23:00 uur terug en warmen ons aan de verwarming.
Morgen gaan we de Drake Passage op en moeten we alles goed opbergen of vastmaken.

Woensdag 21 decemberAntarctica - Drake Passage

Om 9:00 uur beginnen we aan de Drake Passage en varen we 's nachts door. En alweer een zonnige dag en zitten we buiten in de zon. Het wordt saai. Maar je hoort ons niet klagen. Klaas, de kapitein, heeft nog nooit zo'n rustig vertrek meegemaakt: de zee is als een spiegeltje. Als snel liggen we stil: bultrug aan stuurboord. Weer worden er veel foto's gemaakt. En om 12:00 uur zwemmen er vier orka's zowat naast de boot. Helemaal geweldig. Ze blijven een hele poos bij ons. Wat een indrukwekkende beesten.
Tussen 17:00 en 18:00 uur zwemt een hele groep bultruggen om de boot. Voor, achter, aan beide zijden, en ook in de verte. Overal zien we ze spuiten. Het zijn er wel een stuk of twintig. Sommige heel dichtbij. We weten gewoon niet waar we moeten kijken. Het is altijd de vraag waar ze boven komen. Wat fantastisch. Eentje zit er met z;n staart constant uit het water te zwiepen. Hij blijft er maar mee bezig. De hele tijd zien we die staart op en neer bewegen.
En het is nog steeds zonnig. We kunnen er niet over uit. Ineens duikt er een bultrug pas naast de boot op.
De zeilen worden gehesen en we zeilen weer een stuk. Later gaan we over op de motor.

Donderdag 22 decemberAntarctica - Drake Passage

Martijn ziet 's nachts een grote orka die om de boot zwemt tijdens de wacht van 4:00 tot 8:00 uur.
Het is bewolkt en er staat geen wind en dus varen we op de motor. Langzaam verdwijnt Antarctica uit zicht en ook de ijsschotsen. We zien volop Kaapse duiven en albatrossen.
We staan regelmatig buiten om een frisse neus te halen. Vergeleken met vorige dagen is er vandaag weinig te zien.

Vrijdag 23 decemberAntarctica - Drake Passage

Tijdens de hondenwachten (0:00 - 4:00 uur) regent het wat. Martijn ziet een stuk of vijf zwartwitte zandloperdolfijnen. Het is harder gaan waaien: windkracht 2 en dus nog steeds rustiger dan op de heenweg. Toen vonden wij het al zo rustig. Verder gebeurt er weinig.
We krijgen een rondleiding van Bart door alle ruimen en gaten van het schip. Erg leuk om te zien: anker met kettingen, supermarkt, watermaker.

Zaterdag 24 decemberAntarctica - Drake Passage

's Middags trekt de wind aan en al gauw in het windkracht 6-7. Alle netten en touwen zijn buiten weer opgehangen en we moeten uitkijken met lopen. Het schip schudt heel erg op en neer en gaat alle kanten op. We worden van de ene kant naar de andere kant gegooid en we glijden van bankjes af. Alles moeten we vasthouden. Er liggen wel antislipmatjes, maar dat is niet genoeg. We hebben moeite om overeind te blijven en moeten erg op onze vingers passen bij de deuren, die uit zich zelf dicht gaan.
De golven spatten tot hoog op de raampjes. Telkens horen we enorme klappen en het water loopt over het dek. Als je naar buiten gaat, is een 'lifeline' verplicht. De vloer binnen is op sommige plaatsen nat door de regenkleding en daar is het helemaal oppassen. Met het eten zijn we maar met de helft van de mensen. De rest is zeeziek. Om 22:30 uur passeren we Kaap Hoorn.

Zondag 25 decemberAntarctica - Drake Passage

's Nachts gaat de wind naar 8 beaufort. Maar doordat we een andere koers varen, is er minder deining en gaan we alleen heen en weer en niet meer alle kanten op. Dan komen we tussen de eilanden en wordt het een stuk rustiger.
Bij het ontbijt krijgen we kerstbrood.
Droog, erg groen. Even wennen na al die sneeuwbergen de afgelopen weken. Het is half bewolkt. Om 10:00 uur gaan we voor anker en wachten we op de loods die om 22:00 uur zal komen. Om 16:00 uur is er een quiz met de verschillende tafels. Na zessen moeten we naar buiten, zodat de bemanning de ruimtes aan kunnen kleden voor het kerstdiner. Het ziet er allemaal mooi en verzorgd uit. Alles wordt uitgeserveerd door de bemanning. Sommige zijn zelfs 'op chique'. We krijgen geitenkaas met nootjes en honing vooraf. Lamsrollade met chocoladeportsaus met gepofte aardappel met room, boontjes en salade. En volop wijn.
Na het eten is er disco buiten op het dek. Het is niet meer dan zes à zeven graden. In Nederland zouden we niet op het idee komen met deze temperatuur, maar hier kan het allemaal.

Maandag 26 decemberAntarctica - Ushuaia (Argentinië)

In alle vroegte komen we in Ushuaia aan en meren af. Er worden kartonnen om de aanlegtouwen gemaakt. Wij denken dat het is om de ratten buiten te houden, maar de Argentijnen stellen het verplicht om de ratten (die er niet zijn) aan boord te houden.
De uitslag van de fotowedstrijd wordt bekend gemaakt en Lia is gedeeld eerste in de categorie landschap en alleen eerste in de categorie dieren. Leuk.
Met een paar man gaan we naar Haberton en met een busje rijden we er naar toe.
Op de wal moeten we erg wennen aan onze zeebenen en Martijn wordt lichtelijk zeeziek.
Onderweg stoppen we regelmatig voor vergezichten, vogels, turfstekerijen, bevervallen, waaibomen. De gids/chauffeur is een aardige man die erg zijn best doet, maar zijn Engels is belabberd. Niet dat ons Spaans beter is. Maar vaak begrijpen we elkaar. In Haberton is een museum met allerlei dierenfoto's en skeletten. Leuk om te zien.
De Europa moet aan de andere kant van de kade af gaan meren. Daarvoor wordt er drie keer getoeterd. Iedereen, maar vooral de douanebeambte op de kade, schrikt zich te pletter.
's Avonds krijgen we als afsluiting Captain's diner. Kapucijners, gerookt vlees, gehaktballen, spekjes, en voor de rest heel veel schaaltjes met allerlei lekkere dingen.

Dinsdag 27 decemberUshuaia

We nemen afscheid van de groep en verlaten de boot. We krijgen een cd met het logboek en de ingezonden foto's. Er is een busje geregeld dat alle mensen afzet bij hun hotel.
We internetten, slenteren door de straten, eten wat, douchen uitgebreid en doen een tukje. Het is lekker weer: zonnig en een graad of achttien.
In de Irish pub drinken we een biertje met Robert, Jan en Maria en eten een hapje met de laatste twee. Daarna nog een afzakkertje in een andere Ierse pub. Om 23:00 uur wordt het donker.

De bark Europa hebben we geboekt bij Askja. Zie ook De bark Europa en waar de Bark Europa nu is.
Een video van onze reis.

Hier staan wat extra foto's in de fotogalerij.