Soms, als je op reis bent, moet je wel eens landsgrenzen oversteken. Als dat over land gaat is dat altijd wat aparter en spannender als via een luchthaven. Bij de grensovergang van Kirgizistan naar China blijkt een goede voorbereiding essentieel.
Voor de grens staat een rij met bussen en vrachtwagens te wachten. Net na tienen gaat de grens open en omdat onze reisorganisatie goede contacten heeft (en een zak met groenten) mogen wij dwars door het veld rijden en worden we als eersten behandeld.
De zak met groenten wordt naar binnengeschoven en doet wonderen. We moeten de bus uit met alleen de handbagage en het declaratieformulier dat we bij binnenkomst in Oezbekistan (!) hebben ingevuld. Er staat op hoeveel geld er is uitgegeven en overgebleven. Een voor een moeten we een hokje in en het formulier inleveren. Er wordt echter niets gecontroleerd en dus is het volstrekt nutteloos. Als we de kamer uitgaan wordt gezegd: 'you're free' 
. Daarna komt de paspoortcontrole. Met de hand wordt alles opgeschreven. Geen computer te zien. We zijn in anderhalf uur de grens over. Zelfs de Kirgizische organisatie staat perplex dat het zo snel is gegaan. Wij de bus weer in. Even later is de laatste Kirgizische controle. Hier wordt het stempel in het paspoort gecontroleerd, dat er net in is gezet. Dan rijden we door naar de Torugartpas, een restricted pas, wat inhoudt dat er een strenge controle is. De Torugartpas ligt op 3.752 meter hoogte. We komen er om 12:00 uur aan. We stoppen er net voor en gaan lunchen, want we moeten hier overstappen op een Chinese bus en die is er nog niet. Dit is de enige grenspost waar je foto's mag maken (als de pet van de beambte tenminste goed staat en dat staat hij). Bij de Chinese grens moet alle bagage de bus uit. Gelukkig hoeven niet alle koffers open. De paspoorten duren wat langer, maar na een half uurtje kunnen we toch verder. We rijden nu honderd kilometer (!) tot de echte grenspost. Zo duurt een grenspassage heel erg lang.
Gelukkig valt er ook nog wel wat te lachen als je naar een ander land gaat. Een goede voorbereiding is namelijk essentieel. In noord Pakistan kun je geen alcohol krijgen, was ons verteld. Neem wat mee, maar doe dat dan niet in de oorspronkelijke verpakking, want dan ben je het aan de grens kwijt. Sommigen hadden zich goed voorbereid. Zelfs heel goed, zodat ze er zelf intrapten. Dat merkten we toen er 's ochtend heel vroeg tijdens het tandenpoetsen gevloekt werd. Getverderrie, wodka, schalde het heel hard door het tentenkamp.