China is een groot en mooi land met veel cultuur. De Chinezen krijgen steeds beter door dat westerse toeristen gelokt kunnen worden met hun cultuurschatten.
De grote muur, het stenen leger, de paleizen in Peking, allemaal hebben ze terecht een enorme aantrekkingskracht op de gemiddelde westerse toerist.
Ondertussen zij er echter ook veel Chinezen die zelf willen (en ondertussen kunnen) zien hoe de cultuurschatten van China eruit zien. Dat je als buitenlandse toerist ondertussen tot de minderheid hoort besef je als je bij de attracties bent. Je verwacht van de Chinese toeristen enig eerbied voor het Chinese gezag, maar bij de attracties merk je daar weinig van. Wij ontdekten dat de enorme massa's aan mensen soms zijn voordeel heeft. Bij het stenen leger was het, toen wij daar waren, verboden foto's te maken. Maar als je met veel bent, dan blijken die bordjes opeens van generlei waarde. Onder de ogen van de toezichthouders en pal naast een bordje 'verboden te fotograferen' werden massaal kiekjes gemaakt. Wij sloten ons daar onbezorgd bij aan. Bij ons zie je dat ook wel eens een bordje verboden fietsen te plaatsen, met daaronder tientalle fietsen.
Wat Chinezen echter wel op prijs stellen bij hun culturele erfenis, (en dat vindt ik minder geslaagd) zijn de attracties. Een bezienswaardigheid zonder een kermis is niet compleet.
Zo zie je bij alle bezienswaardigheden kermisachtige attracties opduiken. Zelfs als het culturele plekken zijn die in het westen nog niet heel erg bekend zijn, ontstaat het kermisgevoel al. Een voorbeeld is Luodai, een oude Hakka-plaats, waar oude huizen staan. Die vind je echter bijna niet terug tussen de drommen mensen. Voor ons westerlingen is het dan al gauw niet leuk meer. Als je echter in streken komt waar nog geen Chinese toeristen komen, kom je pareltjes tegen waar zelfs onze gidsen hun ogen uitkijken. Een straat in Luocheng is in de Tang-dynastie gebouwd als een schip: aan beide uiteinden smal, in het midden breder. Geen toerist te zien, maar het echte China toont zich hier! Laten we hopen dat de Chinezen het voorlopig niet zelf ontdekken.